بررسي مقايسه اي عوامل موثر بر انتخاب رشته تحصيلي دانشجويان دانشكده هاي فني و مهندسي و روانشناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران

Comparative Evaluation of Effective Factors in Students’ Major Selection at Educational Sciences and Engineering Colleges in University of Tehran

فرايند انتخاب رشته تحصيلي دانشجويان مي تواند با توجه به شرايط زماني و مكاني از عواملي تاثير پذيرد كه در اين پژوهش برخي عوامل تاثيرگذار بررسي شده است. هدف اين پژوهش بررسي مقايسه اي عوامل موثر بر انتخاب رشته تحصيلي دانشجويان دانشكده هاي فني و مهندسي و روانشناسي و علوم -تربيتي دانشگاه تهران بود. روش پژوهش توصيفي از نوع پيمايشي و جامعه آماري شامل دانشجويان دانشكده هاي فني و مهندسي و روانشناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران(4573 نفر) بود كه با استفاده از نمونه گيري تصادفي طبقه اي نمونه اي به حجم 414 نفر انتخاب شدند. براي جمع آوري داده ها پرسشنامه محقق ساخته با 42 گويه طراحي شد. روايي محتوايي پرسشنامه توسط متخصصان و روايي سازه آن از طريق تحليل عاملي اكتشافي بررسي شد. پايايي ابزار نيز از طربق آلفاي كرونباخ با ضريب 89/0 تاييد شد. داده ها با استفاده از آزمونهاي آماري من- ويتني و فريدمن و t تك نمونه اي و نيز نرم افزار spss تحليل شدند. با تحليل آزمون t تك نمونه اي در بين دانشجويان فني و مهندسي عوامل اقتصادي(99/3) و فردي (07/3) بالاتر از حد متوسط و عوامل اجتماعي(18/2)، كنكور سراسري(37/2) و عوامل موسسه اي – آموزشي(74/2) كمتر از حد متوسط در انتخاب رشته تحصيلي آنان تاثير داشته است. در بين دانشجويان علوم تربيتي نيز عوامل اقتصادي(63/2) كمتر از حد متوسط، عوامل كنكور سراسري (82/3) بيشتر از حد متوسط، عوامل اجتماعي(02/3)، موسسه اي (09/3) و فردي(91/2) در حد متوسط در انتخاب رشته تحصيلي آنان تاثير داشته است. نتايج نشان داد كه عوامل تاثيرگذار بر انتخاب دانشجويان رشته فني و مهندسي به ترتيب عوامل اقتصادي، عوامل فردي، موسسه اي – آموزشي، كنكور سراسري و عوامل اجتماعي- فرهنگي و عوامل تاثيرگذار بر انتخاب دانشجويان رشته روانشناسي و علوم تربيتي به ترتيب عوامل كنكور سراسري، موسسه اي، اجتماعي- فرهنگي، فردي و اقتصادي بود. افزون بر اين، در ميان عوامل پنج گانه بين دو گروه تفاوت معناداري مشاهده شد.

The process of students’ major selection can be influenced due to time and place situations. In this article some influential factors in major selections were investigated. The purpose of his study was to evaluate effective factors in students’ major selection at educational sciences and engineering colleges in University of Tehran. A descriptive survey design method was chosen for this study. Statistical population included all students at educational sciences and engineering colleges in University of Tehran. Using stratified sampling method, 414 individuals were randomly selected. A 44 items researcher made survey instrument was developed to measure students views on major selection factors. Questionnaire’s content validity was evaluated by experts and its reliability was examined through exploratory factor analysis. The reliability of questionnaire via Chronbachʹs Alpha found to be .89 Data were analyzed through Mann–Whitney, Friedman and single-sample t tests. Single-sample t-test results indicated that economic (3.99) and individual (3.07) factors had above average impact among engineering students, but social factors (2.18), entrance examination (2.37) and the institutional /education (2.74) had below average effects. Findings indicated that economic factors had less impact on education sciences’ students (2.63), but national entrance examination had above average effects on students’ major selection (3.82). Social factors (3.02), institutional/educational (3.09) and personal (2.91) had a moderate effect. The results of factor analysis indentified five factors for engineering students: economical, personal, institutional/educational, entrance exam and social-cultural respectively. Factors identified for educational sciences’ students were: entrance exam, institutional, social-cultural, personal and economical in that order. Furthermore, a significant difference was observed between the two groups in five main factors. Keywords: Major Selection, Engineering College, Educational Sciences College, University of Tehran.