اثر كبالت خاك بر برخي شاخص‌هاي رشد لوبيا چيتي

Effect of Soil Cobalt Concentrations on Some Growth Indices of Pinto Bean

ضرورت كبالت براي گياهان هنوز اثبات نشده، اگر چه اين عنصر براي رشد برخي گياهان مفيد است. از طرف ديگر كبالت عنصر سنگيني است كه همراه برخي پساب‌ها و ضايعات روي خاك تخليه مي‌شود. تاكنون اثر كبالت خاك بر رشد لوبيا چيتي بررسي نشده است. به منظور بررسي اثر كبالت خاك بر تراكم كبالت و شاخص‌هاي رشد لوبيا چيتي آزمايشي گلداني در قالب طرح كاملاٌ تصادفي با پنج تيمار (?، ??، ??، ??? و??? ميلي‌گرم كلريدكبالت بر كيلوگرم خاك خشك) در گلخانه دانشگاه شهركرد در سال ???? اجرا شد. در پايان مرحله بلوغ فيزيولوژيكي، اندام‌هاي لوبيا چيتي (برگ، ساقه و ريشه) جدا و پس از اندازه‌گيري سطح برگ، طول ساقه و طول ريشه، وزن‌تر و خشك آن‌ها نيز تعيين شد، سپس ميزان كبالت در ساقه، ريشه و برگ خشك شده اندازه‌گيري شد. رابطه‌ي خطي قوي بين غلظت كبالت خاك و تراكم كبالت در برگ، ساقه، ريشه و در بوته لوبيا چيتي ديده شد (01/0p < ). بيشتر كبالت جذب شده در ريشه لوبيا چيتي انباشته شد. در تيمار،?يعني ??ميلي‌گرم كبالت بر كيلوگرم خاك، تمام شاخص‌هاي رشد (وزن‌هاي خشك برگ، ساقه، ريشه و بوته لوبيا چيتي، سطح برگ، طول ساقه و ريشه افزايش يافتند (01/0p < )، در غلظت‌هاي زيادتر كبالت خاك تمام شاخص‌هاي رشد تحت تاثير منفي كبالت قرار گرفته و به صورت خطي كاهش يافتند. ضريب آلومتري در غلظت ?? ميلي‌گرم بر كيلوگرم كبالت خاك داراي بيشترين مقدار بود (01/0p < ) و سپس كاهش يافت. بنابراين، در غلظت‌هاي كم كبالت رشد ساقه بيشتر از رشد ريشه افزايش مي‌يابد. بر عكس بازدارندگي نسبي رشد ريشه در تيمار؛ ? معادل ?? ميلي گرم كبالت بر كيلوگرم، كاهش و با افزايش كبالت خاك افزايش يافت. در مجموع آستانه تحمل لوبيا چيتي به كبالت ?? ميلي‌گرم بر كيلوگرم خاك خشك يا ??? ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن خشك اندام هوايي لوبيا تخمين زده مي‌شود.

Cobalt has not been categorized as an essential plant nutrient, although it has been shown to be useful to some crops. On the other hand, cobalt is discharged on soils as part of some wastes and effluents. The effect of cobalt on the growth of pinto bean has not been studied yet. To evaluate the effect of cobalt on pinto bean, a pot experiment was carried out in 2010 in the Shahrekord University greenhouse with 5 soil cobalt levels (0, 20, 70, 150 and 220 mg Co/kg dry soil) in a completely randomized design. After physiological maturity, leaf area, stem length, root length, stem and root dry weights were measured. Strong linear relationships were observed between soil cobalt concentration and cobalt concentration in root, stem, and leaf and, therefore, the whole plant (p < 0.01). Most of the absorbed cobalt was retained in the root. At 20 mg Co/kg soil, all growth indices, including allometric coefficient, improved (p < 0.01). All growth indices were negatively affected in a linear manner with increasing soil cobalt concentration. Relative growth inhibition initially decreased but increased afterwards with higher soil cobalt concentrations. Overall, a tolerance threshold of 70 mg Co/kg of dry soil (or 350 mg Co/kg dry weight of aerial parts) was estimated for pinto bean.