بررسي مقايسه اي اثرهاي يكساله برش روي توليد و پنجه زني چهار گونه مرتعي شورروي

Comparison of the effects of one-year cutting on production and tillering of four halophytes

چراي مستقيم دام و برداشت علوفه دو روش اصلي بهره‏برداري از چمن زارهاي طبيعي و مصنوعي است. هدف اين تحقيق بررسي اثرهاي برش اندام هاي هوايي روي ماده خشك كل، ماده خشك اندام هاي هوايي، ماده خشك اندام هاي زميني، وضعيت پنجه‏زني و احتمالاً تحمل چهار گونه مرتعي شوررويAeluropus lagopoides ، Aeluropus littoralis، Puccinellia distans و J. maritimus در مقابل برش است. اين آزمايش در قالب فاكتوريل با طرح كامل تصادفي در 7 تكرار اجرا شد. چهار گونه فوق و 4 تيمار متفاوت برش تيمارها را تشكيل دادند. گياهچه هاي چهار گونه مرتعي در مرحله رشد رويشي از مراتع اينچه-برون واقع در شمال شهرستان آق قلا جمع آوري و در گلدان كاشته شدند. در طول دوره رويش قسمت هاي هوايي چهار گياه مورد مطالعه در چهار تيمار برش، هر هفته يك بار، هر 2 هفته يكبار، هر 4 هفته يكبار و تيمار شاهد از ارتفاع 6 سانتي متري بالاي سطح خاك گلدان ها قطع شدند. نتايج نشان داد كه ميزان ماده خشك كل، ماده خشك اندام هاي هوايي و ماده خشك اندام هاي زيرزميني در سه گونهA. littoralis ، A. lagopoidesو J. maritimus تحت تنش ناشي از برش واقع شده و ميزان آن در تيمارهاي برش در مقايسه با تيمار شاهد كاهش يافته است، بنابراين اين سه گونه نمي توانند ماده خشك كل را در مقايسه با تيمار شاهد جبران نمايند. ميزان ماده خشك كل و اجزاي آن يعني بخشهاي هوايي و زميني در گونهP. distans در چهار تيمار مورد مطالعه يكسان بود. بنابراين اين گونه قادر به جبران كامل اعضاي از دست رفته است. تكرار برش، تعداد ساقه هاي هوايي (پنجه زني) را در چهار گونه مورد مطالعه كاهش داد. در شرايط آزمايشگاهي و يكساله، گونهP. distans به عنوان يك گونه با تحمل زياد در برابر برش و گونه هاي A. littoralis، A. lagopoides و J. maritimus به عنوان سه گونه مرتعي با تحمل متوسط در برابر قطع مي توانند مطرح شوند.

Grazing and harvesting are two major ways of utilizing natural and artificial grasslands. Current research was aimed at studying the effects of shoot cutting frequency on total phytomass, above-ground phytomass, underground phytomass, the condition of tillering, and the tolerance of four halophytes (P. distans, A. littoralis, A. lagopoides and J. articulates) against cutting. This experiment was carried out in a completely randomized design with 7 replications. Four mentioned species and four different cuttings were considered as treatments. Seedlings of four species in growth stage were collected from grasslands of Inchebroon, located in north of Agh-ghala, and were cultivated in the pots. During the growth period, aerial parts of the species were cut at 6 cm above the soil surface of pots in four cutting treatments including once every week, once every two weeks, once every four weeks, and control treatment. Results indicated that total phytomass, above- ground phytomass and underground phytomass of A. littoralis, A. lagopoides and J. maritimus reduced as a response to the stress of cutting compared with control treatment. Consequently, these three species cannot retrieve total phytomass in comparison with control treatment. Total phytomass of P. distans remained stable in all treatments; therefore this species is able to retrieve phytomass loss completely. Repeating cutting decreased the number of shoots in four species. According to the results, in one-year experimental conditions, P. distans was identified as a high-tolerant species against cutting while A. littoralis, A. lagopoides and J. maritimus showed a medium tolerance.