كليدواژه :
انحراف ارز , بخش كشاورزي , شاخص‌هاي حمايت , نرخ ارز حقيقي , نرخ ارز تعادلي
چكيده فارسي :
هدف اصلي اين مقاله، بررسي اثر انحراف نرخ ارز بر شاخص‌هاي حمايت از بخش كشاورزي (PSE و MPS، CSE،GSSE و TSE) طي دوره 87-1368 است. به منظور محاسبه انحراف نرخ ارز، ابتدا نرخ ارز تعادلي با استفاده از مدل تصحيح خطاي برداري (VEC) و نرخ ارز حقيقي نيز با استفاده از نظريه برابري قدرت خريد (PPP) محاسبه شد. سپس اثر انحراف نرخ ارز حقيقي از مقدار تعادلي آن بر مقدار حمايت‌هاي بخش طي سه دوره 70-1368 (دوره اول)، 80-1371 (دوره دوم) و 87-1381 (دوره سوم) بررسي شد. نتايج نشان داد كه اولاً در دوره مورد بررسي، نرخ ارزِ حقيقي از نرخ ارز تعادلي، انحراف داشته و اين انحراف، شاخص‌هاي حمايت از بخش كشاورزي را تحت تاثير قرار داده است. نتايج نشان داد كه در دوره اول، انحراف نرخ ارز واقعي از مقدار تعادلي بيشترين تاثير را در ميان تمام دوره‌ها بر شاخص كل حمايت (TSE) داشته است؛ به‌طوري‌كه در اين دوره، به طور ميانگين 2770 ميليارد ريال حمايت صورت گرفته است. در دوره دوم و با تغيير سياست ارزي از تثبيت نرخ ارز به سياست چند نرخي، سياست‌هاي ارزي موجب كاهش حمايت‌هاي داخلي بخش كشاورزي به ميزان 73 ميليارد ريال شده و در دوره سوم با تغيير سياست‌هاي ارزي از چند نرخي به يكسان‌سازي و شناورسازي نرخ ارز، ميزان حمايت از كل بخش كشاورزي به 921 ميليارد ريال افزايش يافته است. بر مبناي يافته‌هاي تحقيق، راهبرد نرخ ارز تعادلي مي‌تواند توان رقابت‌پذيري جهاني بخش كشاورزي را افزايش دهد.
چكيده لاتين :
The main goal of this paper is to study the impact of deviation in foreign exchange policies on indices used to measure state support for the agriculture sector (PSE, MPs, CSE, GSSE, and TSE) during 1989-2008 period. To estimate deviation in foreign exchange rate, balanced foreign exchange rate was first studied using vector error correction (VEC) model, and the real foreign exchange rate was also calculated using purchasing power parity (PPP) rate. Then, the impact of deviation in real foreign exchange rate from the balanced rate on the amount of support for agriculture sector was studied for three time periods: 1989-1991 (first period), 1992-2001 (second period), and 2002-2008 (third period). Findings show that firstly, the real foreign exchange rate has deviated from the balanced rate in the studied period and, secondly, that deviation has affected support indices for the agriculture sector.
Findings also show that during the first period, deviation of the real foreign exchange rate from the balanced rate has had the greatest effect compared to other periods on the total support estimate (TSE), so that, during that period, state support for the sector has averaged 2,770 billion rials. In the second period and following changes in the government’s foreign exchange policy from foreign exchange rate stabilization to a multiple rate system, domestic support for agriculture sector decreased by 73 billion rials as a result of foreign exchange policy. In the third period, after foreign exchange policies changed course from a multiple rate system to rate stabilization and floating the foreign exchange rate, total support for agriculture sector increased to 921 billion rials. Based on the research findings, a balanced foreign exchange rate approach can increase international competitiveness of the Iranian agriculture sector.
