تعيين تعداد، سطح و شكل مناسب پلات براي نمونه برداري از پوشش گياهي در مراتع طالقان مياني

Evaluation of different plot shape, size, and number for sampling in middle Taleghan rangelands

پايش و ارزيابي مراتع با توجه به كاهش اين منابع با ارزش، امروزه از اهميت بالايي برخوردار است. يك ارزيابي مناسب نيازمند ابزار مناسبي براي نمونه گيري از منطقه مورد مطالعه است. براي اين منظور، در اين تحقيق ويژگي هاي مختلف پلات (تعداد، سطح و شكل) از نظر ميزان دقت در سه رويشگاه مراتع طالقان مياني مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در اين پژوهش، با بررسي رابطه هاي مختلف، بهترين شكل و اندازه پلات با توجه به درصد تاج پوشش گونه هاي غالب تعيين شد. همچنين، با توجه به ويژگي هاي پوشش گياهي و شرايط محيطي منطقه، با استفاده از روش نمونه برداري تصادفي- سيستماتيك نمونه برداري اوليه انجام شد. بر اساس اطلاعات به دست آمده از نمونه برداري اوليه، استفاده از رابطه 2 N=(CV/e) براي تعيين تعداد مناسب پلات در تخمين درصد تاج پوشش با در نظر گرفتن معيار هاي نظير دقت و زمان نمونه برداري در منطقه مورد مطالعه مناسب تر است. با استفاده از اين رابطه، در رويشگاه گونه kotschyanus Thymus تعداد 40 پلات، در رويشگاه گونه microcephalus Astragalus تعداد 30 پلات و در رويشگاه گونه tomentellus Bromus تعداد 40 پلات براي تخمين درصد تاج پوشش تعيين شد. شكل و اندازه مناسب پلات براي تخمين درصد تاج پوشش با توجه به نتايج اين تحقيق و سهولت استفاده كارشناسان در رويشگاه هاي kotschyanus T.و microcephalus A.مربعي 2×2 و در رويشگاه tomentellus B.مربعي 1×1 پيشنهاد شد.

During recent decades, many rangelands have suffered degradation. To preserve these valuable resources, monitoring and evaluation is important. A proper assessment requires a precise sampling of the study area. In this study, different methods of sampling in terms of accuracy and time were analyzed in three sites in Taleghan rangelands. The optimum number of plots were investigated by evaluating different equations and determined the ideal plot shape and size according to the percentage cover of dominant species. Our data showed that the formula is the most appropriate method for determination of suitable plot numbers in estimation of canopy cover in terms of accuracy and saving time. According to this formula, use of 40 plots for Thymus kotschyanus, 30 plots for Astragalus microcephalus, and 40 plot for Bromus tomentellus give the best results for canopy cover estimation. The most appropriate plot shape and size were determined quadrate (2 × 2 m2) for T. kotschyanus and A. microcephalus and quadrate (1 × 1 m2) for B. tomentellus.