اثر تنش كم آبي بر برخي پارامترهاي فيزيولوژيك گياه مرتعي قلم (. Fortuynia bungei Boiss)

Effects of water deficit stress on physiological reaction in Fortuynia bungei Boiss

استفاده موثر از منابع آب در جهت رشد مطلوب گياهان بايد همواره مورد توجه قرارگيرد. به منظور بررسي اثر سطوح مختلف تنش آبي بر برخي از صفات فيزيولوژيك گياه قلم (bungei Boiss. Fortuynia)، آزمايشي در سال1390 در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با سه تكرار اجرا شد. در اين آزمايش تيمارهاي خشكي شامل تيمار 100 درصد، 50 درصد و 25 درصد ظرفيت زراعي در نظر گرفته شد. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد كه افزايش تنش خشكي موجب كاهش معني دار قابليت آب و كاهش سطح برگ ويژه و افزايش محتوي پرولين (01/0P < ) شد، به طوري كه بيشترين مقدار پرولين (3/39 ميلي گرم برگرم بافت تر گياه)، كمترين ميزان قابليت (33- بار) و سطح برگ ويژه (224/17 سانتيمتر بر گرم) مربوط به تيمار 25 درصد ظرفيت زراعي بود. به طوركلي نتايج اين تحقيق حكايت از اين مطلب داشت كه گياه قلم با به‌كارگيري برخي سازوكارهاي دفاعي در برابر تنش خشكي از قبيل كاهش قابليت آب، كاهش سطح برگ ويژه و افزايش تجمع پرولين قابليت سازگاري با شرايط خشك را دارد. بنابراين استفاده از اين گياه براي ظرفيت سازي عرصه هاي بياباني، مراتع و فضاي سبز شهري براي بهره گيري بهتر از منابع آب بايد مورد توجه قرار گيرد.

Effective use of water resources should always be considered for optimum growth of plants. To determine different levels of water deficit stress effects on several physiologic characteristics of Fortuynia bungei a completely randomized design was conducted with three treatments and three replications, during 2011. Water stress treatments consisted of 100, 50 and 25% of field capacity. Results showed that increasing water deficit stress led to decreasing in water potential, specific leaf area and increasing in prolin (P < 0.01). Maximum prolin (39.3 mg g-1 fresh weight), minimum water potential (-33 bar) and minimum specific leaf area (17.224 cm g-1) was observed on 25% of field capacity. The overall results of this study showed that the species is adaptable to dry conditions by using water stress tolerance mechanisms such as reduced water potential of leaves and increased levels of prolin accumulation. Fortuynia bungei can be considered as a suitable plant for increasing the capacity of desert areas, pastures and urban green space for better utilization of water resources.