ايجاد تنوع در صفات زراعي كلزا با پرتوتابي گاما و بررسي جهش ايجاد شده در ژن كنترل كننده اسيد اولييك با استفاده از نشانگرهاي مولكولي

Induction of variation in agronomic traits of oilseed rape (Brassica napus L.) using gamma irradiation and investigation of induced mutation in loci of oleic acid by molecular markers

اصلاح نباتات مدرن بر مبناي ايجاد تنوع، انتخاب، ارزيابي و تكثير ژنوتيپهاي مطلوب شكل و زرفام، از اشعه گاما PF گرفته است. به اين منظور براي ايجاد تنوع صفات زراعي در ارقام كلزاي 1100 و 1300 گري) استفاده گرديد. صفات مورد ارزيابي شامل ارتفاع ساقه اصلي، ،900 ،700 ،500) M تعداد شاخه فرعي، تعداد غلاف در شاخه اصلي و فرعي، طول غلاف و وزن هزار دانه در نسل 2 جهت بررسي تغييرات به دست آمده از جهش در ژن RAPD و SCAR بود. از نشانگرهاي مولكولي تمامي صفات به جز تعداد غلاف PF كنترل كننده اولييك اسيد استفاده گرديد. نتايج نشان داد در رقم شاخه اصلي كاهش معنيداري در همه تيمارها نسبت به شاهد داشتهاند. در رقم زرفام با وجود كاهش در ميزان صفات مورد ارزيابي در تيمارهاي مختلف، اثر دز تنها براي وزن هزار دانه معنيدار شد. و زرفام براي تعداد غلاف شاخه فرعي به دست آمد. در PF بيشترين ضريب تنوع نسبي در ارقام لاينهايي با صفات برتر نسبت به شاهد مشاهده شد. اين M بررسي تك بوتههاي هر دز در نسل 2 صفات شامل كاهش ارتفاع ساقه، افزايش تعداد غلاف شاخه اصلي و فرعي، طول غلاف و وزن هزار دانه بود كه باعث افزايش عملكرد دانه گرديدند. بنابراين انتخاب و بررسي اين صفات در نسلهاي بعدي جهت تثبيت اين لاينها راه براي ايجاد ارقام برتردر كلزا هموار ميسازد. نتايج مربوط بررسي 830 نشان داد كه تمامي bp در مكان RAPD 399 و نشانگر bp در مكان SCAR مولكولي با نشانگرو زرفام در اين مكانها داراي باند مورد نظر بودهاند. PF نمونه هاي تحت تيمار اشعه گاما ارقام

Breeding desired cultivar in rapeseed programs is the main goal of plant breeders. Modern plant breeding has been formed on the basis of variation induction, selection, evaluation and multiplication of desired genotypes. To reach these goals, mutation breeding has played an important role to neonate variation. In this study seeds of PF and Zarfam cultivars were treated with five dosages of gamma rays (500, 700, 900, 1100 and 1300 Gry). Studied traits were: plant height, number of lateral branches, number of pods per plant, length of pods and weight of 1000-seed in M2 generation. For detection of loci controlling oleic acid, SCAR and RAPD markers were used. Results showed that in PF cultivar, in all the traits except number of pods on main stem, significant deduction observed in compare with the control. In Zarfam cultivar, effect of gamma rays was significant only for the 1000-seed weight. In this study the most of relative variation coefficient between different traits belong to the number of pods on lateral branches. In this study, various lines with improved traits (lower height, more number of pods, and length of pods and 1000-seed weight) in compare with the control were obtained. Therefore, it is possible to choose desirable traits and introduce desirable variety in colza. Results of molecular markers showed that all lines treated with gamma rays in PF and Zarfam cultivars, had 399 bp and 830 bp bands.