مشاركت دانشجو كليد هر تغييري است: نقش دانشجويان در تحول و نوسازي نظام آموزش پزشكي

Student Participation is a key to Any Change: The Studentsʹʹ Role in Medical Education Reform

زمينه و هدف: همگان بر اين اعتقاد هستند كه دانشجويان حق مشاركت در تصميماتي را كه درباره‌ آموزش آنان صورت مي‌گيرد، دارند. اگر قرار است تغيير و تحولي صورت بگيرد، بايد دانشجويان نيز در آن مشاركت نمايند و آن را درك نمايند، در غير اين صورت تغييرات از جانب آن‌ها مورد پذيرش قرار نمي‌گيرد. از طرفي، تعهد استادان به اصلاحات، مشاركت و حمايت آنان نيز امري ضروري است. هدف از اين مطالعه، تبيين نقش دانشجويان در تحول و نوسازي نظام آموزش پزشكي از ديدگاه خودشان بود. روش كار: در اين مطالعه با رويكرد كيفي با 50 نفر از دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي گلستان در سال 1391 مصاحبه‌هاي نيمه ساختاريافته به عمل آمد. شركت‌كنندگان بر اساس نمونه‌گيري مبتني بر هدف و با حداكثر تنوع وارد مطالعه شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از مصاحبه‌هاي انفرادي نيمه ساختاريافته تا رسيدن به اشباع داده‌ها استفاده شد. از همه مشاركت‌ كنندگان حداقل يك سوال باز پرسيده شد" نقش دانشجو در تحول و نوسازي نظام آموزش پزشكي چيست؟". از سوالات كاوشي نيز براي عميق‌تر شدن مصاحبه‌ها استفاده شد. مصاحبه‌هاي ضبط ‌شده، خط به خط دست‌نويس و مطابق رويكرد "تحليل محتوا" آناليز شدند. يافته‌ها: "مشاركت دانشجو كليد هر تغييري است" به عنوان مضمون اصلي در اين مطالعه ظهور يافت. "شركت در تصميم‌گيري‌هاي آموزشي، تحول‌گرا بودن، خودراهبري، روحيه نقادانه و پژوهشي، توانايي به كارگيري كاربردي آموخته‌هاي علمي، تفكر خلاق و توانايي حل مساله" از ساير مضامين تبيين‌كننده ديدگاه دانشجويان در خصوص نقش‌ خود در تحول و نوسازي نظام آموزش پزشكي بود. برخورداري از "استاد راهنماي مشوق، محيط پويا و با نشاط و ايجاد فرصت‌هاي يادگيري" از موارد تاكيد شده توسط شركت‌كنندگان براي امكان مشاركت دانشجويان در اصلاحات آموزشي بوده است. نتيجه‌گيري: اگر قرار است تغيير و تحولي در آموزش صورت بگيرد، بايد دانشجو نيز در آن مشاركت نمايد و آن را درك نمايد. با صحبت كردن با دانشجويان و گوش دادن به آن‌ها، مي‌توانيم چيزهاي بيشتري را در باره اين كه كلاس و دانشگاه چگونه مي‌توانند تقويت شوند و پيشرفت حاصل شود، ياد گرفت. بنابراين بايد روحيه تحول‌گرايي، خودراهبري، نقادي و حل مساله را در آنان پرورش داد و همه اين‌ها بدون وجود استادان خبره و دلسوز و مشوق و محيط يادگيري پويا ممكن نخواهد بود. كليد واژه‌ها: تحول و نوسازي، نظام آموزشي، دانشجوي علوم پزشكي، تحليل محتوا

Background & Objective: The general census is that engagement in educational decision making is the students right. To have an effective reform, the studentsʹ and faculty members’ involvement are necessary. The aim of this study was to determine the students` perspective of their role in medical education reforms. Methods: In this qualitative study, semi-structured interviews were performed on 50 students of Golestan University of Medical Sciences, Iran, in 2012. Participants were included in the study by purposeful sampling method and with maximum variation. The data collection stopped when data saturation was achieved. One open-ended question was asked from all of the participants; “what is the student’s role in medical education reform?”. The recoded interviews were transcribed line-by-line and analyzed using content analysis method. Results: Student involvement as a key to any change was the main theme which emerged in the study. Participation in educational decision making, reform-oriented thinking, self-directed and critical attitude, the ability to use applied scientific knowledge, creative thinking, and problem-solving ability were the themes which were obtained. Motivated instructors, dynamic environment, and learning opportunities were also mentioned as crucial elements for the studentsʹ participation in education reform. Conclusion: For any educational reform to be successful, it requires students’ involvement. By listening to students, we can learn about the ways of improving the classroom or university. Abilities such as criticism, self-directing, and problem solving plus having committed professors and dynamic learning climate, together make reform possible. Key Words: Reform, Educational system, Medical student, Content analysis