ارزيابي تناسب كاربري هاي موجود با توان سرزمين با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: حوزه آبخيز ايور)

Evaluation of corresponding of current and potential land uses based on GIS methods (Case Study: Ivar watershed)

استفاده انسان از سرزمين از دو جنبه مديريت سرزمين و نحوه بهره برداري از آن اهميت دارد. ارزيابي توان زيست محيطي به عنوان راهكاري به منظور استفاده بهينه از امكانات آب و خاك و بررسي پيامدهاي زيست محيطي، مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين مطالعه توان زيست محيطي حوزه آبخيز ايور شهرستان جاجرم، واقع در استان خراسان شمالي، با استفاده از روش روي هم گذاري نقشه ها ارزيابي شده است. از تلفيق نقشه هاي جهات جغرافيايي، شيب، طبقات ارتفاعي، ويژگي هاي خاكشناسي، تيپ و تراكم پوشش گياهي و در نظرگرفتن ويژگي هاي اقليمي، شرايط اجتماعي-اقتصادي و منابع آب، نقشه نهايي واحدهاي زيست محيطي و در نقشه توان زيست محيطي حوزه آبخيز ايور تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه 95/64% از سطح حوزه داراي قابليت كاربري مرتعداري با توان دو، 36/24% و 58/6% حفاظت توان يك و دو، 55/1% كشاورزي توان دو و 56/2% توسعه روستايي توان دو مي-باشد. همچنين مقايسه دو نقشه آمايش و نقشه كاربري فعلي اراضي نشان داد كه 2/65% حوزه مورد بررسي داراي كاربري مناسب و 8/34% حوزه نياز به تغيير كاربري دارد.

There are two aspects for human utilization of the land, land management and kind of utilization. Evaluation of ecological capability is used for optimal utilization of soil and water resources and investigation of the environmental consequences. In this study, evaluation of ecological capability of Ivar watershed, located in north Khorasan province, investigated with using maps overlay method. The ecological unite and land use planning maps of Ivar watershed was formed from the combining aspect, slope, elevation, soil, vegetation type and plant density maps and considering climatic characteristics, socio-economic conditions and water resources. The results showed that 64.95% of the area was in class of 2 of rangeland, 24.36% and 6.58% in class 1 and 2 of conservation respectively, 1.55% in class of 2 of agriculture, 2.56% in class of 2 of rural development ecological capabilities. Comparing land use planning and current land use maps showed that 65.2% of the watershed areas have suitable land uses and 34.8% of the watershed area needs to replace landuse.