ارزيابي تناسب منابع آب براي چراي مشترك گاو و گوسفند با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: مراتع شهرستان پيرانشهر)

Assessment of water resources propriety for common use of cow and sheep by GIS (Case study: Piranshahr province rangelands)

از آنجايي كه منابع آب اهميت قابل ملاحظه اي در بهبود مديريت چرا و استفاده بهينه از مراتع دارند، در اين تحقيق، مدل تناسب كمي، كيفي و دسترسي به منابع آب براي چراي گاو و گوسفند با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي ارايه گرديد. تلفيق اطلاعات بر اساس روش فايو صورت گرفت. ارزيابي اراضي در مراتع شهرستان پيرانشهر واقع در استان آذربايجان غربي انجام شد. از تلفيق سه عامل كميت، كيفيت و فاصله منابع آب، درجه تناسب منابع آب منطقه براي چراي گاو و گوسفند تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه دسترسي به منابع آب كه در واقع عامل شيب باعث بروز اين محدوديت مي شد، به عنوان عامل محدودكننده تناسب در اين منطقه به حساب مي آيد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه، از لحاظ دسترسي به منابع آب براي چراي گوسفند 32/11367 هكتار (27/83%)، 37/2308 هكتار (7/16%) و 77/31 هكتار (03/0%) از مراتع منطقه به ترتيب در طبقات مطلوب (1S)، متوسط (2S) و غير متناسب (N) و جهت چراي گاو 43/10343 هكتار (73/75%) در طبقه مطلوب (1S)، 1785/65 هكتار (13%) در طبقه متوسط (2S)، 600/46 هكتار (43/4%) و 12/934 هكتار (84/6%) از مراتع منطقه به ترتيب در طبقه كم (3S) و غير متناسب (N) قرار گرفتند. از آنجايي كه منطقه مورد مطالعه كوهستاني و داراي اقليم نيمه خشك سرد مي باشد و از بارندگي نسبتاً خوبي برخوردار است، منابع آب منطقه از نظر كميت و كيفيت منابع آب محدوديتي ندارند و همه سامانه-هاي عرفي در طبقه مطلوب (1S) واقع شد.

Since the water resources in grazing management and optimum use of rangelands have considerable importance. This study is a model for quantitative, qualitative and spatial distance assessment of water sourceʹs propriety for sheep and cow grazing based on Geographic Information Systems (GIS). Integration data were carried out based on FAO (1991) methodically. Land evaluation done in rangelands of Piranshahr located in West Azarbaijan province. In this research from combining three factors quantity, quality and water resourceʹs distances the final model of degree of propriety of water resources for Sheep and cow grazing characterized. Results showed that accesses to water resources which the slope factor was the cause this limitation, where the limiting factor of propriety of water resources. So in terms of accesses to water resources 11367.32ha (83.27%), 2308.37ha (16.7%) and 31.77ha (0.03%) from the area rangelands respectively located in S1, S2 and N suitability classes and about cow grazing, 75.7% (10343.43ha) located in S1 classes, 13% (1785.65ha) in S2 classes, 4.4% (600.46ha) and 6.8% (934.12ha) located in S3 and N classes, respectively. According to the study area that is mountainous and have cold semi arid climate and the rainfall is relatively large, water quantity and quality sub models results showed that there is no limitation factors in this regard, and all of the samman units locate d in S1 classes.