بررسي فقهي ـ حقوقي شرط وكالت زوجه در طلاق

The Legal and Jurisprudential Study of a Condition of Wifeʹʹs Proxy in Divorce and Its Related Clauses

طلاق از مبغوض‌ترين امور حلال است؛ اما در مواردي كه چاره‌‌اي جز جدايي زوجين نيست، خداوند حكيم، براي مرد حق طلاق را قرار داده است؛ ولي به‌دليل سو استفاده‌ برخي از مردان، قانون‌گذار، با جعل شرايطي مانع سو ‌‌استفاده آنان شده است تا از حقوق زنان حمايت كند. بدين‌منظور، در سند ازدواج شرط شده است كه «زوج به زوجه وكالت بلاعزل با حق توكيل غير در طلاق» داده است تا اگر مرد در حق زوجه كوتاهي يا بي‌توجهي كند، زوجه بتواند با تحقق شرايطي خود را مطلقه سازد تا بلاتكليف نماند. شرط مذكور در سند ازدواج، از جمله شروط فعل است كه به امضاي طرفين مي‌رسد و چه‌بسا بسياري از جوانان از محتوا، معنا و مواد شروط مورد امضا اطلاع نداشته باشند. از اين‌رو، ضرورت دارد تا به‌منظور آگاهي زوجين و شناسايي آسيب‌هاي موجود در امر ازدواج و تحكيم جايگاه خانواده، پژوهشي درباره اين شرط مطرح شود. در اين مقاله ابتدا تعريف و اقسام شروط بيان و سپس شرط وكالت در طلاق و مواد مربوط به تحقق آن، بررسي مي شود. در نهايت، نتايجي مانند: بطلان شرط جنون براي تحقق وكالت، نامشروع بودن شرط عدم ازدواج مجدد در طول عمر، طولاني بودن روند دادرسي، عدم تفهيم زوجين به‌وسيله سردفتر از شروط و حقوقي كه امضا مي كنند، شكست طرح چندشوهري زنان در غرب، گسست قانون از فقه و...، به‌دست مي آيد.

Divorce is the most hated but allowed fact [in Islam], but in some cases there is no choice but spousesʹ separation. The All- Wise God has granted men with the right of divorce but some of them misuse it, so the legislator lays down some conditions to prevent their misuse and protect womenʹs rights. To this end, there is a clause in marriage certificate which reads: "the husband gives irrevocable proxy to his wife by third person right of proxy" to enable her to obtain her divorce and determine her future and way of life if some conditions are fulfilled and husband neglects his duties towards her. The aforementioned clause in marriage certificate is one of the conditions of performance which is signed by both parties and most young people probably do not know the content, significance, and clauses of the conditions they sign. Therefore, it is necessary to conduct a research on this condition in order to inform the spouses about it, recognize damages existing in marriage, and stabilize family status. The present paper gives the definition of this condition and its kinds and studies the condition of proxy in divorce and conditions of its realization. The research findings are as follows: the nullification of condition of insanity for the realization of proxy, illegitimacy of condition of avoiding remarriage during oneʹs life time, long duration of proceeding process, notary-publicʹs negligence to make spouses understand the conditions and rights which they sign, failure of the project of polyandry in West, and separation between law and jurisprudence, . . .