ارزيابي شاخص تغذيه نيتروژن مزارع گندم(Triticum aestivum L.) در گرگان

Evaluating Nitrogen Nutrition Index of Wheat (Triticum aestivum L.) Fields in Gorgan

تاكنون گزارشي در زمينه ارزيابي وضعيت تغذيه نيتروژني مزارع گندم با استفاده از روش شاخص در ماده خشك گياه زراعي در هر زمان از فصل N به غلظت بحراني N نسبت غلظت واقعي ) N تغذيه 85 شانزده مزرعه از مزارع گندم - رشد) در ايران منتشر نشده است. از اين رو، در سال زراعي 86 آن ها ارزيابي شد. بدين منظور، (NNI) كشاورزان در اطراف گرگان انتخاب و شاخص تغذيه نيتروژن نمونه برداري از مزارع انتخابي براي تعيين عملكرد ماده خشك و غلظت هاي واقعي و بحراني نيتروژن در بوته هاي گندم در شش مرحله مهم نمو در طول فصل رشد انجام شد. براساس نتايج به دست آمده، 0 تن در هكتار در ابتداي / ميانگين عملكرد ماده خشك در 16 مزرعه در طول فصل رشد از 38 12 تن در هكتار در رسيدگي برداشت متغير بود. غلظت واقعي نيتروژن در ماده خشك / پنجه زني، تا 51 1، آبستني / 2، ساقه رفتن 62 / 3، ميانه پنجه زني 60 / گياهي در مزارع مورد مطالعه در ابتداي پنجه زني 09 1 درصد بود. اين نتايج بيانگر كاهش / 1 و در رسيدگي برداشت 08 / 1/56 ، اوايل آبكي شدن دانه 14 مستمر غلظت واقعي نيتروژن با پيشرفت نمو گياه و وقوع بيش ترين كاهش در مرحله ساقه رفتن 4، ميانه پنجه زني / مي باشد. همچنين، ميانگين غلظت بحراني نيتروژن مزارع در ابتداي پنجه زني 38 1/ 1 و در رسيدگي برداشت 72 / 2، اوايل آبكي شدن دانه 95 / 2، آبستني 32 / 4/33 ، ساقه رفتن 88 درصد 1 بود كه نشان مي دهد در تمام مراحل نمو غلظت واقعي نيتروژن به طور قابل ملاحظه اي از بود. ميانگين (NNI= كمتر از حد مطلوب ( 1 NNI غلظت بحراني نيتروژن كم تر و در نتيجه، ميانگين 0، اوايل آبكي شدن / 0، آبستني 68 / 0، ساقه رفتن 57 / 0، ميانه پنجه زني 59 / در ابتداي پنجه زني 71 NNI 0 برآورد شد. يافته هاي اين مطالعه بيانگر نامطلوب بودن / 0 و بالاخره در رسيدگي برداشت 61 / دانه 59 تغذيه نيتروژني مزارع گندم مورد مطالعه در تمام مراحل نمو و در نتيجه محدودكننده بودن (NNI < 1) نيتروژن براي رشد گندم و عدم امكان دست يابي به پتانسيل عملكرد گندم در گرگان با استفاده از برنامه هاي فعلي مديريت تغذيه نيتروژن مي باشد.

There is no report on the nitrogen nutrition status of wheat fields using nitrogen nutrition index (the ratio of the total actual N to critical N concentration at any time course of the crop growth period) method in Iran. Hence, this study was carried out to evaluate the N nutrition status of 16 selected wheat fields in Gorgan during 2006-2007 growing season. Plant sampling were conducted in six growth stages during wheat growing season to determine dry matter yields, actual N concentration, critical N concentration and NNI. Soil samples were provided from 0 to 30 and 30 to 60 soil layers to determine some of physical and chemical characteristics, and NO3-N and NH4-N at the early season. Based on the obtained results, dry matter yields of fields were varied from 0.38 ton ha- at the beginning tillering to 12.51 ton ha- at the harvesting maturity. The mean of N concentrations (%) in plant dry matter were 3.09 at beginning tillering, 2.60 at complete tillering, 1.62 at stem elongation, 1.56 at boot stage, 1.14 at the beginning watery ripe stage and 1.08 at harvesting maturity. These results indicate that the most reduction in N concentration occurred in stem elongation stage, and that N concentration in plant dry matter decreased as plants developed. Actual N concentrations in dry matter were substantially less than critical N concentrations at all development stages; The means of critical N concentrations at above mentioned development stages were 4.38, 4.33, 2.88, 2.32, 1.95 and 1.72, respectively. Then, the means NNI for 16 wheat fields were very lower than optimum (NNI=1) at all development stages; 0.71 at beginning tillering, 0.59 at complete tillering, 0.57 at stem elongation, 0.68 at boot stage, 0.59 at the beginning watery ripe stage and 0.61 at harvesting maturity. Based on these findings, N nutrition status in studied wheat fields was unsuitable through growing season, and that N can be considered as one of the limiting factors for wheat growth and yield in these fields. Finally, the obtained results indicated that achieving potential yield of this region using current N management is impossible.