مقايسه ميزان تخم‌ريزي سنك Monosteira unicostata (Mulsant & Rey) روي كلن‌هاي صنوبر در كرج

Comparing the oviposition rate of Monosteira unicostata (Mulsant & Rey) on poplar clones in Karaj

سنك صنوبر Monosteira unicostata از خانواده Tingidae يكي از آفات مهم درختان صنوبر در نهالستانها و صنوبركاريهاي كرج مي‎باشد. طي سالهاي 1382 تا 1384، ميزان تخم‌ريزي اين آفت روي 15 كلن بومي و غير‌بومي صنوبر كه اواخر سال 1381 در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي و با سه تكرار در مركز تحقيقات البرز كرج كاشته شده بودند، مورد ارزيابي قرار گرفت. اين كلن‌ها متعلق به گونه‌هاي Populus nigra L.، P. alba L.، P. deltoides Marsh. و همچنين دورگ P. x. euramericana (Dode) Guinier بودند. براي نمونه‌برداري از هر كلن، 4 اصله نهال در وسط هر كرت آزمايشي انتخاب شد و از اوايل خرداد‌ماه تا اواخر مهر به فاصله هر 15 روز يكبار، به‌مدت سه سال مورد بررسي قرار گرفتند. در هر نوبت نمونه‌برداري، تعداد چهار برگ از ارتفاع مختلف هر نهال در جهت‌هاي چهارگانه جغرافيايي، به‌طور تصادفي برداشت شد. در آزمايشگاه، تعداد تخم‌هاي موجود در واحد سطح برگ در مورد نهال‌هاي هر كلن در هر كرت آزمايشي (يك سانتي‌متر‌مربع) محاسبه شد. ميانگين اين داده‌ها، با استفاده از نرم‌افزار SAS مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت و براي مقايسه ميانگين‌ها از آزمون دانكن استفاده شد. نتايج تجزيه واريانس داده‎هاي بدست آمده از تعداد تخم سنك روي نهال‌هاي صنوبر طي سه سال نشان داد كه تفاوت معني‌داري در سطح يك درصد بين گونه‌ها و كلن‌هاي صنوبر وجود دارد. ‌نتايج بررسي نشان داد كه دو كلن Populus alba 44.9 و P. alba 58.57 در يك گروه، بيشترين تعداد تخم سنك را داشتند. كلن‌هاي متعلق به گونه Populus nigra و همچنين كلن ‌دورگ P. xe. Marilandica از نظر ميزان تخم سنك، در گروه دوم قرار گرفتند. در اين بررسي حداقل تعداد تخم آفت، روي كلن‌هاي Populus deltoides 77.51، P. deltoides 73.51، P. deltoides 69.55 و همچنين كلن دورگ P. x. euramericana 561.41. ديده شد. با توجه به نتايج اين تحقيق كه در شرايط طبيعي صورت گرفته است، اظهارنظر قطعي در خصوص معرفي كلن‌هاي كاملاً مقاوم نسبت به اين گونه آفت، نياز به مطالعات تكميلي در شرايط كنترل شده دارد.

Poplar lace bug, Monosteira unicostata (Het.: Tingidae) is one of the most important insect pest of poplars in nurseries and plantations. During 2003-2005, the rate of poplar lace bug’s eggs was studied on 15 native and exotic poplar clones belonging to Populus nigra L., P. alba L., P. deltoides Marsh and also P. x. euramericana (Dode) Guinier in Alborz Research Center of Karaj. In first step, the clones were planted under the randomized complete blocks design with three replications at late March in 2002. Every experimental plot consisted of 16 seedlings. In each plot, four seedlings were evaluated for adult’s oviposition at 15 day intervals starting in early June until mid October. Four leaves of each seedling were randomly sampled and the sum of the eggs was recorded. The average number of the eggs on one cm2 leaf area was calculated. The data were analyzed using SAS software and Duncan test to compare the means. Based on the three year trial period data, there were significant differences (?=1%) among poplar the species and the clones. The clones Populus alba 44.9 & P. alba 58.57 had the highest density of eggs. Followed by, the clones belonging to Populus nigra and also P. xe. Marilandica species showed the highest density as well. In this survey, P. deltoides 77.51, P. deltoides 73.51, P. deltoides 69.55 and also P. x. euramericana 561.41 showed the least number of eggs. With regards to the results achieved at field and in natural conditions, it is obvious that final opinion on introducing clones with permanent resistant to monosteira unicostata needs next complementary studies at controlled conditions.