بررسي الگوهاي مكاني بزهكاري در سطوح منطقه اي مورد شناسي: جرايم مرتبط با مواد مخدر در استان خراسان جنوبي

Investigation of the Spatial Pattern of Crime in Regional Levels Case study: Drug-Related Crimes in Southern Khorasan Province

قاچاق مواد مخدر مساله اي پيچيده است كه همه ي كشورهاي جهان را به نحوي به خود درگير نموده است و پس از تجارت سلاح و مهمات، پرسودترين كسب و كار و يك تهديد جهاني است. پژوهش حاضر با هدف تحليل الگوهاي مكاني بزهكاري و بررسي الگوهاي فضايي ارتكاب جرايم سو مصرف و قاچاق مواد مخدر در استان خراسان جنوبي كوشيده است تا به مطالعه ي رابطه ي محل سكونت و فعاليت مجرمين با محل ارتكاب بزه آنها، نسبت جرايم با جمعيّت هر بخش و شهرستان استان و سكونتگاههاي شهري و روستايي استان بپردازد. طبق يافته هاي پژوهش، مجموعه جرايم مرتبط با مواد مخدر شامل سو مصرف، تهيه، توزيع، خريد و فروش، حمل و نگهداري مواد مخدر در دو شهرستان بيرجند و نهبندان بسيار بيشتر از ساير شهرستان‌هاي استان خراسان جنوبي رخ داده است و در سكونتگاههاي شهري استان به دليل تعدد و تنوع جمعيّت نسبت به نقاط روستايي جرايم بسيار بيشتري رخ داده است، هرچند در اين استان بسياري از نقاط روستايي درگير پديده قاچاق مواد مخدر و بزه‌هاي مرتبط با آن هستند. الگوي پراكندگي جرايم نشان مي‌دهد در اين استان بزه حمل مواد مخدر بيش از ساير جرايم رخ داده است كه بيانگر اين نكته ي مهم است كه استان خراسان جنوبي بيشتر استاني توليد كننده و توزيع كننده مواد مخدر به ديگر استان‌هاي كشور مي‌باشد. هر چند الگوي فضايي بزهكاري در اين استان توزيع بسيار پراكنده‌اي دارد اما وجود محور ارتباطي اصلي حد فاصل نهبندان، شوسف، بيرجند، قاين و فردوس و قرارگيري شهرهاي مهم استان در اين محور ارتباطي و جريان حركت مواد مخدر از شرق به غرب در شكل‌گيري الگوهاي بزهكاري در اين استان بسيار تاثيرگذار بوده است. ضمن اينكه مركز ثقل همه ي جرايم مورد بررسي در سطح استان، در نقطه‌اي واقع در جنوب شرقي شهر بيرجند و در نزديكي شهر مود قرار گرفته است.به نظر مي رسد اولويت بخشي به راهبردهاي پيشگيرانه، اتخاذ راهكارهاي فرهنگي، آموزشي با هدف پيشگيري، تشويق مردم به مشاركت در امر پيشگيري از وقوع جرم، اولويت بخشي به فعاليت‌هاي پليسي مبتني بر فن اوري‌هاي نو از جمله مهم‌ترين راهكارهاي موثر در كنترل بزهكاري در استان خراسان جنوبي است.

A brief look at the phenomenon of crime and violence generally in the world and particularly in Iran, suggests that crime occurrence especially drug-related crime can cause negative and unbearable physically, mentally and financially effects on human, social and economic developmentThe present research , with the aim of identifying and analyzing the spatial patterns of crime in zonal levels, and study of spatial patterns of committing the crimes of drug dealing and drug abusing crimes in Southern Khorasan province has tried to study the relation between the residential place and the activity of wrongdoers with the crime occurance place, ratio of crimes to population of each district and township of the province and rural and urban habitats of the province. The research method used for the patterns of crime occurance place in Southern Khorasan province was a combination of the two methods of spatial and ecological analysis. Based on finding of this paper, drug dealing and drug abusing crimes have occurred more in Birjand and Nehbandan parish in comparing with other towns of Southern Khorasan province . The crime rate was about 501-800 crimes and this rate was less in Darmian and Sarayan parish (less than 60 crimes in each parish). The general evaluation of spatial patterns of crime distribution in Khorasan area shows that the strategic and important road between Nehbandan and Ferdous which links the important cities of this region and the flows of narcotic from east to west in this line has a significant role in this pattern. It seems that for improving the security and reducing crime especially drug-related crimes in Southern Khorasan province, these suggestions should be considered as a priority for people in charge to control crime in this province, including:giving priority to the prevention strategies, remarking cultural and educational solutions with the aim of crime prevention, encouraging the public participation and using modern technologies such as Geographical Information Systems (GIS) on policing are the most effective policies for controlling crime in southern Khorasan province.