جايگاه كوفه در نقاط عطف تاريخ

The Position of Kufa in the Milestones of History

جايگاه كوفه در نقاط عطف تاريخ محمدهادي همايون? عضو هييت علمي دانشكده فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران محمود مطهري‌نيا?? دانشجوي دكتري مدرسي معارف اسلامي، دانشگاه قم (تاريخ دريافت: 13/09/89، تاريخ تصويب: 17/10/89) چكيده بنا بر مشهور كوفه در دهه دوم پس از هجرت تاسيس شد كه در لابه‌لاي نوشتار به اجمال به بيان تاريخ آن خواهيم پرداخت، ولي روايات متعدد و قابل توجهي وجود دارد كه نشان مي‌دهد كوفه و مناطق خاصي از آن كه امروز به‌طور مشخص به‌عنوان مسجد كوفه و مسجد سهله در برابر ديدگان ما قرار دارد، از سابقه‌اي به قدمت عمر بشريت برخوردار است و از زمان حضرت آدم (علي نبينا و آله و عليه السلام) به اين مناطق توجه خاصي مبذول داشته مي‌شده است. اين توجه، با تاسيس كوفه اسلامي دچار جهش شد و اوج اين ماجرا در آخرالزمان و انتخاب اين منطقه براي پايتختي حكومت حضرت مهدي عليه السلام متجلي خواهد شد. پژوهش حاضر در زمره تك‌نگاري در حوزه مطالعات جغرافياي تاريخي كه از زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ و تمدن اسلامي است، تعريف مي‌شود. در اين نوشتار، با رويكردي ميان‌رشته‌اي و با استفاده از احاديث و روايات، سعي شده نگاهي متفاوت به تاريخ اين شهر اسلامي شود. بنا بر رواياتي كه در طول نوشتار خواهيم ديد، كوفه يكي از شهرهايي است كه مي‌توان ادعا كرد مطالعه درباره آن از نظر اسلام موضوعيت دارد. با جدي‌ترشدن تحقيقات و مطالعات اين‌چنيني در سياستگزاري‌هاي كلان با رويكرد تمدني شيعي و مهدوي، اين دست مطالعات مي‌تواند تكميل‌كننده بخشي از مطالعات و پژوهش‌هاي شيعه‌شناسي قرار گيرد. كليد‌‌واژه‌ها: كوفه، اسلام، مسجد كوفه، مسجد سهله، شيعه.

It is reputed that kufa, whose history will be dealt with briefly, was established in the second decade AH. However, there are substantial narratives that reveal that Kufa and some special parts of it which are against our eyes today like Kufa and Sahle mosque have a history as old as the human history and since the time of prophet Adam (peace be upon him) a particular attention has been given to these areas. With the establishment of Islamic Kufa, this attention has experienced a mutation and the peak of these changes will appear at the end time when it is chosen as the capital of the Imam Mahdi`s government. This study is defined as a sort of monograph in the field of historical geography studies which are considered as the sub-branches of Islamic history and civilization discipline. This study is an attempt to put a different perspective on the history of this city by utilizing an interdisciplinary approach and using many different narrations. According to the narratives and hadiths utilized in this study and from the perspective of Islam, it can be claimed that Kufa is one of the Islamic cities which requires numerous studies. Through doing more serious studies and researches like this about Mahdavi and Shiite approach of the policymaking, these studies can complement some parts of the Shiite studies and researches.