سنجش درجه توسعه يافتگي شهرستان هاي استان آذربايجان شرقي به روش ( HDI )

Measuring the Degree of Development in East Azerbaijan Towns Based on Human Development Index (HDI)

هدف اصلي اين پژوهش سنجش درجه توسعه يافتگي شهرستان هاي استان آذربايجانشرقي بر اساس پاره اي از شاخص هاي توسعه بمنظور دستيابي به ميزان و علل نابرابري هاي منطقه اي همراه با ارايه راهكارهايي براي كاهش عدم توسعه يافتگي نواحي مي باشد. روش تحقيق توصيفي- تحليلي با استفاده از مدل (HDI) يا شاخص تركيبي توسعه انساني است كه در آن از 31 شاخص تقليل يافته به هفت عامل اقتصادي- اجتماعي، جمعيتي، تسهيلات مسكن، بهداشتي- درماني، اشتغال، زيرساخت هاي طبيعي- اقتصادي، كشاورزي و عامل تلفيقي متشكل از هفت عامل در سه مقطع زماني 1365 ، 1375 و 1385 استفاده شده است . پس از تجزيه تحليل مدل نتايج بدست آمده بيانگر اين است كه ميان شهرستان هاي استان به لحاظ برخورداري از شاخص هاي توسعه تفاوت اساسي وجود دارد و اين شهرستان ها قابل رتبه بندي در سه گروه برخوردار ، نيمه برخوردار و محروم هستند كه با گذشت زمان بر ميزان برخورداري آنها افزوده شده است .

The main purpose of this research is measuring the degree of development in East Azerbaijan towns based on some development indexes in order to obtain the quantity and reasons of regional non-equality along with presenting some solutions for decreasing the degree of non-development of the areas. The method of research is descriptive - analytical using HDI model (human development index) that uses reduced indexes from 31 to 7 economical-social, popular, settlement facilities, sanitary-treatment, occupation, natural-economical substructures, agriculture and the combined index of seven indexes in years 1365,1375 and 1385 time sequences. According to the results obtained from the analysis of the model, there is a fundamental difference in providing development indexes among the towns and these towns are gradable in three groups of developed, semi developed and deprived, and with the passing of the time the rate of development has been increased.