مكانيابي محل دفن پسماندهاي جامد شهري با استفاده از فن آوري هاي اطلاعات مكاني و منطق فازي- تحليل سلسله مراتبي Fuzzy-AHP (مطالعه موردي: رامهرمز)

Solid waste disposal site selection using spatial information technologies and Fuzzy-AHP logic: (Case study: Ramhormoz)

يكي از مهم ترين مشكلات در جوامع بشري توليد انواع مختلف زباله ها در كميت و كيفيت هاي مختلف است كه بايد دور انداخته شوند. انباشتن مواد زايد در يك منطقه مسطح و سوزاندن اولين راه حلي است كه به ذهن مي-آيد. مشكلات دفع غير بهداشتي زباله هاي جامد از قبيل دود و بو، موجودات موذي، ضايعات احتراق، آلودگي آب هاي سطحي و آب هاي زيرزميني اين ايده را تغييرداده است و تصميم گيرندگان را وادار به تبديل منطقه مواد زايد جامد به محل-هاي دفن زباله هاي بهداشتي نموده است. شهرستان رامهرمز در شرق استان خوزستان كه موضوع اين تحقيق مي باشد، به دليل توليد سرانه مواد زايد جامد شهري و خانگي 800 گرم (نفر/ روز)، امروزه با مشكل جدي دفن پسماندهاي جامد شهري مواجه است. سايت كنوني دفع زباله در منطقه تپه مانندي، در فاصله 30 كيلومتري از رامهرمز است. اين سايت بدون هيچ گونه ملاحظات زيست محيطي از سال 2006 تاكنون مورد استفاده قرار مي گيرد. در مطالعه حاضر، انتخاب محل دفن زباله از طريق سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)، منطق فازي- تحليل سلسله مراتبي و با استفاده از نرم افزار Expert®Choice صورت گرفت. براي اين منظور دوازده لايه ورودي به GIS ارايه شد كه عبارتند از: فاصله تا مناطق مسكوني و منبع توليد زباله، فاصله تا آب سطحي، فاصله تا آب هاي زيرزميني (چاه، چشمه)، فاصله تا جاده اصلي، فاصله تا سيستم هاي زيرساختاري عمده (خطوط انتقال برق، خطوط لوله نفت)، كاربري زمين، جهت باد غالب، ويژگي خاك، عمق آب زيرزميني، باران، شيب زمين. بازديد ميداني براي تعيين مناسب ترين محل دفن، از چهار منطقه انتخاب شده صورت گرفت، منطقه 4 به عنوان بهترين مكان براي محل دفن زباله انتخاب شد. سودمندي روش پيشنهادي با تحقيقات ميداني، نمونه خاك سطحي، نقشه زمين شناسي و سوند ژيوالكتريكي تاييد شد.

One of the most critical problems in human societies is the production of different types of waste in different quantity and quality that must be disposed. Piling up the waste material in a flat area and incineration is the first solution that comes into the mind. Problems of the unsanitary disposal of solid wastes such as smoke and smell, insidious organisms, combustion waste, contaminated surface water and ground water has changed this idea and has forced the decision-makers to convert the solid waste dump area into the sanitary landfills. For these reasons, Ramhormoz city in the East of Khuzestan province was considered. In this city, the generated per capita of municipal and household solid waste is 800 grams (person/day). The current waste disposal site is in the hilly area, 30 km far from Ramhormoz. The site has been used without any environmental considerations, since 2006. In the current study, landfill selection was achieved through a geographic information system (GIS) and Fuzzy-AHP logic, using Expert®choice software. For this purpose, twelve layers were provided input to GIS, including: Distance to residential areas and waste generation source, Distance to Surface water, Distance to groundwater (well, spring), Distance to main road, Distance to Major infrastructure systems (electrical transmission lines, oil pipelines), Land use, dominant wind direction, Soil characteristics, Depth of groundwater, rain, Land slope. Four zones were selected as the suitable area for landfill through this methodology. Then, the best alternative was chosen based on the field visit. Field investigation, Surface soil samples, geological maps and geoelectric catheter verified the usefulness of the proposed methodology.