بسط مفهوم محله با آناتومي مفهوم اجتماع

Expanding the Neighborhood Concept through the Anatomy of Community Concept

هدف اين نوشتار تبيين نظري مفهوم محله با نگاهي جامعه‌شناختي و براساس آناتومي مفهوم اجتماع است. محله به عنوان يكي از عناصر اصلي شكل‌دهنده به شهرها،‌ نياز به تبيين نظري‌ معين و مدون دارد.‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هريك از علـوم مرتبط‌ با مقوله‌ي شهر،‌ از جمله مديريت، جامعه‌شناسي، مردم شناسي، سياست، برنامه‌ريزي‌، معماري،‌ تلاش در توصيف و تبيين اين مفهوم به كمك مباني نظري مرتبط با علم خود داشته‌‌اند.‌ اين نوشتار سعي دارد تا مفهوم محله را به‌ وسيله‌ي آناتومي مفهوم اجتماع بسط دهد. روش اين پژوهش توصيفي- تحليلي است. ابتدا تلاش شد با بررسي متون‌،‌ نظريه‌ها در خصوص مفهوم اجتماع توصيف شود، سپس تحت استدلال انتقادي در خصوص آن‌ها، «فضامندي» به عنوان ظرف و «گروه اجتماعي»‌ به‌ عنوان محتوا‌، دو شاخه‌ي ‌آميخته‌ي اصلي در خصوص آناتومي مفهوم اجتماع شناسايي و فرمول بندي شد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه آناتومي مفهوم اجتماع در شاخه‌ي ‌آميختگي «فضامندي»‌ با ويژگي‌هاي حد و مرز ومركز، و درشاخه‌ي ‌آميختگي «گروه اجتماعي»‌ با ويژگي‌‌‌هاي وجه اشتراك، ارتباط همراه با كنش متقابل، احساس تعلق و سازماندهي، در مفهوم محله داراي مصاديق عيني است و در نتيجه مي‌توان مفهوم محله را به كمك آناتومي مفهوم اجتماع بسط داد.

The purpose of this paper is theoretical explanation of neighborhood concept though a sociological approach and based on anatomy of community concept. Neighborhood as one of the main constituents of urban areas needs to be explained theoretically with certain characteristics. The related sciences of the urban studies such as urban management, urban sociology, anthropology, politics, architecture, urban design, and planning attempt to explain this concept according to their theoretical basics. So this study attempts to expand this concept with anatomy of community concept. The methodology of study is descriptive. The literature about community was reviewed, then with critical reasoning, anatomy of community formulated to two mixed branches: "spatial issue" as container and "social issue" as content. The findings of this study show that anatomy of community concept in spatial issue, with center and boundary characteristics, and in social issue, with common characteristics, social interactions, sense of belonging, organization has objective instances. So the neighborhood concept can be expanded by anatomy of community concept.