بررسي نقش فعاليت‌هاي اقتصادي در توزيع جمعيت بين شهر و روستا در ايران

Examination of the role of the economic activities in the distribution of population between city and village in Iran

شناخت چگونگي توزيع جمعيت و پراكندگي جغرافيايي آن به‌خصوص بين شهر و روستا، و نيز عواملي كه بر اين توزيع موثرند لازمه برنامه‌ريزي فضايي در كشور است. در بين عوامل متعددي كه بر پراكندگي جمعيت تاثير مي گذارند، فعاليت‌هاي اقتصادي كه به سه بخش عمده، كشاورزي، صنعت و خدمات تقسيم مي گردند، از جمله اين عوامل محسوب مي شوند . نتايج حاصل از اين تحقيق حكايت از آن دارد، كه فعاليت‌هاي صنعتي و خدماتي با توجه به ايجاد فرصت‌هاي شغلي در شهرها به انتقال تمركز جمعيت در نقاط شهري، و فعاليت‌هاي كشاورزي به تثبيت جمعيت درنواحي روستايي كمك كرده اند، و تفاوت استان‌ها از نظر ميزان شهرنشيني و روستا نشيني تا حدودي ناشي از تفاوت آن‌ها از نظر ميزان اشتغال در هر يك از فعاليت‌هاي اقتصادي است. همچنين تغيير ميزان شهرنشيني طي سال‌هاي1335تا1385تابعي از تغيير ميزان اشتغال در صنعت و خدمات بوده و تغيير ميزان روستانشيني نيز با تغيير ميزان اشتغال در فعاليت‌هاي كشاورزي رابطه دارد.

The identification of the circumstances of the population distribution and its geographical dispersion, in particular between city and village, as well as factors influencing this distribution is necessary for the judicial planning in the country. The economic activities which are divided into three main groups (agriculture, industry and services) are among the numerous factors overshadowing the population distribution. The results of this research show that the activities in the sphere of industry and services have contributed to the concentration of population in the urban areas by creation of job opportunities. The agricultural activities have contributed to the stabilization of the population in the rural areas and the differences of the provinces from the viewpoints of city-dwelling and village-dwelling is somehow due to their difference from the viewpoint of employment proportion in each of the economic activities. Also the change in the proportion of the city-dwelling during 1956 to 2006 results from the changes in the range of employment in the industry and services sectors and changes in the degrees of village-dwelling has correlation with changes in the proportions of employment in the agricultural activities.