نظام سنتي سنجش و تقسيم آب بخش بادرود- نطنز

The Traditional System of Water Measurement and Distribution in Badrood - Natanz

برپايي و شكل‌گيري سكونتگاه‌هاي انساني به ويژه روستاها در مناطق خشك و نيمه خشك از آغاز مهمترين عامل دسترسي به آب بوده است به گونه‌اي كه در اين مناطق حتي مالكيت يا تصرف و به تبع آن شيوه تقسيم آب همواره در ابعاد گوناگون چون نحوه استقرار، بافت كالبدي، مورفولوژي زراعي و حتي ساختار اقتصادي- اجتماعي و قدرت جايگاه خود را داشته است. از آنجا كه چنين اثرگذاري ژرف نياز به مهارت و نظارت بر اين عامل مهم توليدي داشته است، پس افراد خبره (آبيار، ميراب) مديريت بر ميزان حق آبه‌ها و تقسيم آن را عهده دار بودند. مهمترين روش سنجش آب زمان تابش آفتاب و ساعت آبي بوده است. بخش بادرود كه حد فاصل دشت كوير و كوه‌هاي كركس قرار دارد، منابع آب خود را از دامنه‌هاي اين كوه مي‌گيرد و به آب‌هاي سطحي(رودخانه بادرود) و كاريز تقسيم مي‌شود. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي- تحليلي مي‌باشد كه بر پايه مطالعات كمي-كيفي و كار ميداني به ويژه مشاهده و مصاحبه قرار دارد. هدف، ميزان كارايي كاريزها، پيش و بعد از حفر چاه‌ها و پيامدهاي آن بر منطقه (جامعه شهري و روستايي) بادرود مي‌باشد.

Erection and forming of human settlements especially rural settlements in arid and semiarid areas has been the most important factor in accessing water since the dawn of time, in a manner that in these areas even ownership or possession and consequently the water distribution method have had their impact on different aspects such as the establishment topology, physical texture, agricultural morphology and even socialeconomic structure and government. Since such effective interfuse required skill and control over the important factors of production, the experts (Abiar, Mirab) were responsible for managing the amount and division of water. The most important method of measuring water was to use daylight timing and water clock. Badrood District which is located at the border of the Central Desert of Iran, between the plain of Kavir and the Karkas mountains, takes its water resources from slopes of these mountains. These water resources are divided into surface waters (Badrood River) and the Kariz. The research method in this paper is the analytical-descriptive study which is based on numerical-quality studies and fieldwork especially observation and interviews. The goal is to study the amount of the Kariz efficiency before and after the wells are dug, and its effects on the region (urban and rural society) of Badrood.