بررسي و اولويت‌بندي عوامل موثر بر استرس شغلي فرماندهان و مديران نظامي (مطالعه موردي در يك واحد نظامي نزاجا)

An Investigation into and Prioritization of the Effective Factors on Job stress among the Military Commanders and Managers

اضطراب شغلي در سازمان‌ها يكي از مشكلات روز جهاني است كه با آغاز انقلاب صنعتي و رواج توليد انبوه و شكل‌گيري نهادهاي دولتي و سازمان‌هاي گسترده مد نظر صاحب نظران مديريت و روان شناسي قرار گرفت و مباحثي همچون سلامتي، ارزش‌هاي انساني، ايمني، آرامش، اضطراب، ناكامي، سرخوردگي، بحران روحي و عدم احساس موفقيت و امثال آن طرح گرديد. تحقيق حاضر از نظر هدف از نوع تحقيق كاربردي و از نظر ماهيت و روش از نوع توصيفي– پيمايشي و همبستگي است. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل كليه مديران و فرماندهان واحد نظامي 03 عجب‌شير است كه بر اساس آمار گرفته شده از واحدهاي مربوط، تعداد آن‌ها بالغ بر 70 نفر است. با توجه به اين‌كه جامعه آماري تحقيق زير100 نفر بوده است لذا نيازي به نمونه‌گيري نبوده و به منظور تمام شماري، در بين كليه اعضاي جامعه تحقيق، كه تعداد 70 نفر بوده‌اند، پرسش‌نامه توزيع گرديده است. براي جمع آوري داده‌ها از پرسش‌نامه اضطراب شغلي و براي تحليل داده‌ها، از آمار توصيفي(جدول و نمودار توزيع فراواني) براي توصيف جامعه آماري و از آمار استنباطي (ضريب همبستگي پيرسون) براي تجزيه و تحليل اطلاعات و فرضيه‌ها استفاده شده است. در واقع هدف اصلي از انجام اين تحقيق بررسي و اولويت‌بندي عوامل موثر بر اضطراب شغلي فرماندهان و مديران نظامي در اين واحد نظامي است. عوامل موثر بر اضطراب شغلي در اين پژوهش عبارتند از: رضايت شغلي، عوامل سازماني اضطراب شغلي (عوامل محيطي، تعارض نقش، ابهام نقش و بار كاري)، عوامل غير كاري(مسايل خانوادگي و مسايل اجتماعي)، عوامل فردي و فشارهاي روحي و جسمي. نتايج حاصل شده از پژوهش نشان داد كه ميزان همبستگي علي ميان اضطراب شغلي فرماندهان و مديران نظامي و رضايت شغلي با ضريب 0.78 بيشترين تاثير و عوامل فردي اضطراب با ضريب همبستگي 54% كم‌ترين تاثير را بر اضطراب شغلي دارند. همچنين نتايج حاصل از تحليل فرضيات نشان داد كه بين عوامل سازماني اضطراب شغلي، عوامل غير كاري، عوامل فردي اضطراب و در نهايت مسايل رفتاري با اضطراب شغلي فرماندهان و مديران نظامي رابطه مثبتي وجود دارد.

Job Stress in organizations is among the current problems at the global level which has received attention since the industrial revolution, promotion of mass production and development of government institutions and organizations where issues such as health, human values, comfort, stress, failure, frustration, moral crisis and lack of sense of success. As an applied, descriptive and field study, this research involved military commanders and managers from an Iranian military setting (I.e. 03 Ajabshir), who answered a questionnaire. The data were analyzed based on Pearson-product correlation coefficient. The findings revealed that Job Stress is caused and mainly affected by: Job satisfaction, organizational factors (environmental factors, role contradiction, role ambiguity and work load), non-Job factors (family and social affairs), personal factors, and mental as well as physical pressures. Conclusively, Job stress and satisfaction correlated 0/78, while the highest correlation rate (I.e. %54) was related to personal stress and the lowest was that of Job stress. Meanwhile, there was positive correlation between organizational, non-Job, personal and behavioral factors of stress and the commanders and managers job stress.