واكنش ارقام مختلف خرما به كرم ميوه‌خوار (Batrachedra amydraula Meyr.) در شرايط آلودگي طبيعي در منطقه بهبهان

Response of Different Date Palm Cultivars to Lesser Date Moth (Batrachedra amydraula Meyr.) Under Natural Infestation in Behbahan

در اين تحقيق واكنش نه رقم خرما كه در كلكسيون ايستگاه تحقيقات كشاورزي بهبهان موجود است نسبت به كرم ميوه‌خوار در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال‌هاي 1386 و 1387 بررسي شد. ارقام عبارت بودند از خاصي، كبكاب، حاج‌محمدي و زاهدي از بهبهان، خضراوي و گنطار از شادگان، پيارم و مضافتي از هرمزگان و شاهاني از فارس. از هر رقم، سه درخت به طور تصادفي انتخاب و درصد ميوه‌هاي آلوده و شدت آلودگي آن‌ها با شمارش حبه‌هاي سالم و آلوده روي هشت خوشه‌‌چه از جهات مختلف هر درخت محاسبه شد. براي ارزيابي واكنش ارقام علاوه بر تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين‌ها به روش دانكن، از روش تجزيه خوشه‌اي و تحليل رابطه همبستگي استفاده شد. نتايج نشان داد كه ارقام خاصي و كبكاب به ترتيب با 35/27 و 94/22 بيشترين و ارقام شاهاني، خضراوي و زاهدي به ترتيب با 24/11، 01/12 و 057/12 كمترين درصد ميوه آلوده را داشتند. ارقام خاصي و كبكاب به ترتيب با 39/1 و 3/1 حداكثر شدت آلودگي را نيز داشتند. بر اساس تجزيه خوشه‌اي ارقام به دو گروه حساس (خاصي، كبكاب و مضافتي) و غير حساس (شاهاني، زاهدي، پيارم، خضراوي، گنطار و حاج‌محمدي) گروه‌بندي شدند. نتايج تحليل همبستگي نيز نشان داد كه بين شدت آلودگي با تعداد خوشه و نسبت ميوه به هسته، همبستگي مثبت معني‌دار و با ضخامت پوست ميوه همبستگي منفي معني‌دار وجود داشت.

Nine date palm cultivars present in Behbahan Agricultural Research Station were evaluated in a randomized complete block design with three replications for response to lesser date moth during 2008 and 2009. Three trees from each cultivar Kabkab, Khasi, Haj-Mohammadi and Zahedi (Behbahan), Gantar and Khazravi (Shadegan), Piarom and Mezafati (Hormozgan) and Shahani (Fars) were selected randomly. Percentage of infested fruits and infestation severity were recorded based on non infested and infested date fruits on eight bunchlet. Analysis of variance, mean comparison, cluster analysis and correlation analysis were used to evaluate cultivars susceptibility. Cultivars Khasi and Kabkab with 27.35 and 22.94, and Shahani, Khazravi and Zahedi with 11.24, 12.01 and 12.057 had the highest and the lowest percentage of infested fruits, respectively. Cultivars Khasi and Kabkab with 1.39 and 1.30 had also the highest infestation severity. Based on cluster analysis, the date palm cultivars were classified as susceptible (Khasi, Kabkab, and Mezafati) and non susceptilde (Shahani, Zahedi, Piarom, Khazravi, Gantar, and Haj-Mohammadi). Correlation analysis showed that there was a significant positive correlation between infestation severity and bunch number and ratio of fruit weight/kernel weight and a significant negative correlation between infestation severity and fruit skin thickness.