منابع حمايت اجتماعي موثر در خود مراقبتي بيماران ديابتي شهر بوشهر سال 91-1390

Effective social support resources in self- management of diabetic patients in Bushehr (2011-12)

زمينه: ديابت يكي از مشكلات جدي جهاني بوده و خودمراقبتي عامل موثري در كنترل آن مي‌باشد. يكي از عوامل موثر در خود مراقبتي بيماران ديابتي، حمايت اجتماعي است و با توجه به وجود منابع حمايتي گوناگون، ضروري است تا منابع موثر در اين زمينه شناسايي گردد. بنابراين هدف از اين بررسي شناسايي منابع حمايتي موثر در خود مراقبتي مي‌باشد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه بر روي 396 بيمار ديابتي كه به‌روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند، انجام گرديد. نمونه‌هايي كه شرايط ورود به مطالعه را داشتند اقدام به تكميل پرسشنامه‌هاي استاندارد مربوط به خودمراقبتي و منابع حمايت اجتماعي بيماري‌هاي مزمن نموده و بعد از جمع‌آوري اطلاعات و ورود داده‌ها به نرم‌افزار آماري SPSS ويرايش 16، به‌منظور بررسي منابع حمايتي موثر در ابعاد مختلف خود مراقبتي از مدل رگرسيون خطي چندگانه استفاده گرديد. يافته‌ها: از بين شش منبع حمايتي، بيشترين حمايت توسط سه منبع سازگاري شخصي، مراقبين بهداشتي و خانواده/دوستان ارايه شده بود (ضريب تبيين 43 درصد). سازگاري شخصي پيشگويي كننده كليه جنبه‌هاي خودمراقبتي به‌جز كنترل قندخون بوده، مراقبين بهداشتي عامل موثري در خودتنظيمي و تعامل با مراقبين محسوب شده و خانواده/دوستان نيز پيشگويي كننده انطباق با بيماري، خود تنظيمي و تعامل با مراقبين بودند. نتيجه‌گيري: بيماران ديابتي از منابع حمايتي بسيار اندكي جهت خود مراقبتي بهره‌مند مي‌باشند و سازگاري شخصي با بيماري مهم‌ترين منبع حمايتي بوده و منابعي از جمله سياست‌ها/رسانه، محيط كار و سيستم‌هاي ارايه خدمات بهداشتي منبع حمايتي موثري در خودمراقبتي نبودند. بنابراين ارايه اين منابع ممكن است در ارتقا خود مراقبتي نقش مهمي داشته باشند.

Background: Diabetes is a serious problem and self- management is effective factor for diabetes control. Social support is one of the important factors in diabetes self-management. In this study, purpose was determination of effective support resources in self- management. Material and Methods: Data were collected from a convenience sample of 396 diabetic patients, using self- management and social support resources in chronic patient scales. For data analysis with SPSS version 16, multiple linear regression models were used. Results: Among six support resources, maximum support was provided by personal adaptation, health provider, and family/ friends resources (R2= 43%). Personal adaptation was significant predictor for all of self- management aspects except monitoring blood glucose. Health provider was effective factor in self- regulation and interaction with health provider, and family/ friend resource were significant predictors for self- integration, self- regulation, and interaction with health provider. Conclusion: Diabetic patients impart of poor resources for self- management. Personal adaptation was the most important source of self- management and media/ policy, work place, and health organization supports were not effective source for this purpose. Therefore, preparation of this resource may improve diabetes self- management.