مقايسه فرايندهاي واجي لهجه اصفهاني و زبان فارسي در چارچوب نظريه بهينگي

A Comparative Analysis of Phonological Processes in Isfahani Accent with Persian in the framework of Optimality Theory

هدف اين تحقيق، توصيف و تحليل چند فرايند واجي پربسامد در لهجه اصفهاني و مقايسه آن با فارسي معيار در چارچوب نظريه بهينگي است كه نظريه‌اي نوين در واج‌شناسي است. اين پژوهش به شيوه توصيفي- تحليلي انجام شده و در گرد‌آوري داده‌ها از روش ميداني استفاده شده است. بدين منظور، ده ساعت از مكالمه گويشورانِ بين سي تا پنجاه سال ضبط و سپس اين داده‌ها آوانويسي و دسته‌بندي شده است. بدين ‌ترتيب، با بررسي داده‌ها در چارچوب اصول واج‌شناسي بهينگي، مهم‌ترين محدوديت‌هاي حاكم بر صورت‌هاي بهينه در لهجه اصفهاني فارسي معيار مشخص شده است. از مهم‌ترين فرايندهاي موجود در اين لهجه، فرايند تبديل واكه به غلت، هماهنگي واكه‌اي و ناهمگوني همخوان و واكه مطالعه شده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد صورت‌هاي بهينه در لهجه اصفهاني و لهجه معيار متفاوت است و در اكثر موارد محدوديت‌هاي نشان‌داري بر صورت‌هاي بهينه لهجه اصفهاني حاكم است؛ درحالي كه در لهجه معيار، محدوديت‌هاي پايايي در سلسله‌مراتب محدوديت‌ها بر بقيه تسلط دارند.

This study aims to investigate and compare some frequent phonological processes in Isfahani accent with that of standard Persian in the framework of optimality theory. The methodological approach of the study is descriptive-analytical and the data collection was done through field study method. To do this, the conversation of Isfahani-native speakers, aged between 30 and 50, has been recorded for ten hours and then the data have been transcribed and classified. Through the analysis of the data in the framework of optimality theory, the top-ranked constraints in the hierarchy of constraints responsible for optimal candidates in Isfahani accent have been determined. Among the most significant phonological processes in this accent are devocalization, vowel harmony, and consonant and vowel dissimilation. The data analysis showed that the optimal candidates in Isfahani accent differ from that of standard Persian and in most cases, markedness constraints are responsible for optimal candidates in Isfahani. While in standard Persian, faithfulness constrains are top-ranked in the hierarchy of constraints.