مفهوم «ناكجاآباد» در دو رساله سهروردي براساس نظريه استعاره شناختي

The Study of “No-where” (Nākojā Ābād) Concept in Two Persian Treatises of Sohrawardi Beasd on Cognitive Metaphor Theory

نخستين‌بار، سهروردي اصطلاح «ناكجاآباد» را در آثارش به‌كار برد تا «عالم مثال» را كه جهاني خارج از ادراك عام آدمي است، توصيف و تصوير كند. نگارنده در اين مقاله به بررسي تعبير «ناكجاآباد» به‌منزله يك كلان‌استعاره در دو رساله آواز پرجبرييل و في الحقيقه العشق ‌پرداخته است؛ به اين ترتيب كه براساس تحليل نگاشت‌هاي استعاريِ ناكجاآباد نشان داده‌ كه استعاره‌هاي مركزي «ناكجاآباد مكان است» و «ناكجاآباد لامكان است» درنهايت مويد كلان اين استعاره است: «ناكجاآباد عالم مثال است». به عبارت ديگر، سهروردي بنا‌بر ذهنيّتي كه درباره عالم مثال داشته، تعميم‌هاي معنايي متعددي را در سطح خرده‌استعاره‌ها براي توصيف و تصويرسازيِ «ناكجاآباد» به‌كار برده است. هدف نگارنده اين است كه برخي از گسترده‌ترين الگوهاي استعاري ناكجاآباد را در دو اثر نام‌برده نشان دهد و تبيين كند كه چگونه سهروردي درون چارچوبي زيبايي‌شناختي و در عين حال فلسفي و عرفاني، نظر خود را درباره اين مكان بيان كرده است.

For the first time Sohrawadi employed the term “No-where” (N?koj? ?b?d) in his works to describe the “realm world”, which is the world out of the general perception humans. This paper investigates the two treatises of Sohrawardi, “The Song of Gabriel’s Wing “(Av?ze pare Jebra?l) and “In the Fact of Love” (Fi-Al- Haqiqat- o- al Eshq). The author, based on the analysis of the “No-where” metaphorical mappings, has shown that the central metaphor of No-where is place while No-where is placeless. This indicates that the macro-support of No-where is an ideal realm. In other words, Sohrawardi, based on his mentality towards the example world, has applied various semantic generalizations at the level of micro-metaphors to describe and visualize No-where. In the current research, the aim of the author was to illustrate some of the most extensive metaphorical patterns of “No-where” in the two mentioned works and explain how Sohrawardi, within an aesthetic and yet philosophical and mystical framework, has expressed his own view about this place.