بررسي مقايسه‎اي تاثير سه روش درماني جريان‎هاي الكتريكي عملكردي، بيوفيدبك و تمرين درماني بر پارامترهاي قدرت عضلاني اندام تحتاني، كينماتيك راه رفتن و بالانس بيماران مبتلا به سكته مغزي

The effectiveness of Functional Electrical Stimulation (FES), biofeedback and exercise therapy on various parameters of lower limb muscle strength, kinematics of gait and balance in stroke patients: A

چكيده مقدمه: سكته مغزي مهم‎ترين عامل در ايجاد ناتواني و معلوليت در افراد بالغ مي‎باشد. اغلب بيماران سكته‎اي، دوباره به طور مستقل مي‎توانند راه بروند؛ در حالي كه مشكلات حركتي كه در نتيجه اختلال تعادل، ضعف حركتي و كاهش سرعت راه رفتن است، در اين افراد ادامه مي‎يابد. استفاده از روش‎هاي درماني موثر جهت بهبود ناتواني اين بيماران ضروري است. مواد و روش‌ها: اين پژوهش، از نوع كارآزمايي باليني غير تصادفي بود كه در سال 88-1387 در شهر اصفهان انجام گرفت. در اين مطالعه، 30 بيمار با ميانگين سني 1/60 سال انتخاب شدند كه حداقل 6 ماه از سكته آن‎ها گذشته بود. بيماران در سه گروه درماني طي 12 جلسه به صورت يك روز در ميان تحت درمان قرار گرفتند. به منظور بررسي تعادل از Berg balance scale، جهت ارزيابي قدرت عضلاني از Manual muscle testing و براي ارزيابي راه رفتن از دستگاه Motion analyzer استفاده شد. اطلاعات حاصل از انجام آزمون‎ها، قبل و بعد از درمان، جمع‎آوري گرديد. جهت تجزيه و تحليل آماري داده‎هاي به دست آمده، براي مقايسه وضعيت بيماران در مراحل مختلف از آزمون t زوج شده و جهت مقايسه روش هاي درماني از آزمون ANOVA موجود در نرم‎افزار SPSS استفاده گرديد. يافته‌ها: از نظر بهبود تعادل، قبل و بعد از درمان بين دو گروه جريان‎هاي الكتريكي عملكردي و تمرين درماني (01/0 > P) و بين دو گروه جريان‎هاي الكتريكي عملكردي و بيوفيدبك تفاوت معني‎داري وجود داشت (01/0 = P)، اما بين دو گروه تمرين درماني و بيوفيدبك تفاوت معني‎داري ديده نشد (23/0 = P). از نظر بهبود قدرت عضله كوادريسپس، قبل و بعد از درمان بين دو گروه جريان‎هاي الكتريكي عملكردي و تمرين درماني (017/0 = P) و بين دو گروه جريان‎هاي الكتريكي عملكردي و بيوفيدبك (01/0 = P) تفاوت معني‎داري وجود داشت، اما بين دو گروه تمرين درماني و بيوفيدبك تفاوت معني‎داري ديده نشد (98/0 = P). بين وضعيت راه رفتن بيماران پس از درمان بين سه گروه تنها در طول گام و طول قدم تفاوت معني‎داري وجود داشت. (017/0 = 2PGST، 017/0 = 2PGSL) بحث: روش بيوفيدبك، موثرتر و روش جريان‎هاي الكتريكي عملكردي كم اثر‎تر از روش‎هاي ذكر شده در درمان بيماران مبتلا به سكته مغزي بود. كليد واژه‌ها: سكته مغزي، قدرت عضلات، راه رفتن، تعادل، جريان‎هاي الكتريكي عملكردي، بيوفيدبك و تمرين درماني.

Abstract Introduction: Stroke is the most important cause of disability among adults. Although most stroke patients regain the ability to walk independently, many will have persisting problems with mobility due to impaired balance, motor weakness and decreased walking velocity. It seems imperative to use effective therapeutic methods in order to improve disability conditions of stroke patients. Materials and Methods: In this nonrandomized clinical study-carried out from 2009 to 2010 in Isfahan-Iran- thirty patients with an average age of 60.1 years who were at least at six months poststroke were divided into three treatment groups. The subjects in each group underwent 12 therapeutic sessions which were held three times a week. Berg Balance Scale, Manual Muscle Testing and Motion Analyzer System were respectively used for measuring balance, muscle strength and gait. To compare the subjects’ status in different stages of treatment and across three aforementioned groups, Paired-t and ANOVA tests were applied on all data of interest. Results: With regard to improvement of balance, there was a significant difference between FES and Exercise Therapy groups (P = 0.00) and between the FES and Biofeedback groups (P = 0.01) in both before- and after- treatment phases of the study. However, Exercise Therapy and Biofeedback groups did not show any significant difference (P = 0.23). Considering the improvement of quadriceps muscle strength, FES and Exercise Therapy groups significantly differed before and after therapy (P = 0.017). The FES and Biofeedback groups (P = 0.01) were also observed to have a significant difference but again, Biofeedback and Exercise Therapy groups (P = 0.98) did not show any significant difference. Upon walking evaluation, A meaningful difference between the three groups was only noticed in stride length and step length after the treatment (PGSt2 = 0.017, PGSL2 = 0.017). Conclusion: According to the results of this study, among various treatment methods suggested for stroke patients, biofeedback was more effective and the functional electrical stimulation was less effective than the others. Keywords: Stroke, Muscle strength, Gait, Balance, Functional electrical stimulation, Biofeedback and exercise therapy.