بررسي و تبيين عوامل موثر فرم شهري بر مصرف سوخت خانوارها در بخش حمل و نقل

Explanation of Effective Urban form Factors on Households Fuel Consumption in Transportation Sector

كاهش مصرف سوختهاي فسيلي كليد اصلي تلاش براي ارتقاي توسعه پايدار است. بخش حمل و نقل از مهمترين بخش‎هاي مصرف‌كننده سوخت مي‌باشد. براي كاهش مصرف سوخت در بخش حمل و نقل بايد جهت تغيير در فرم شهر اقدام نمود. ضرورت اين امر با افزايش جمعيت شهرها و به تبع آن رشد پراكنده شهري، بيشتر احساس ميشود. با فاصله گرفتن از مركز شهر و نبود سيستم حمل و نقل عمومي مناسب، استفاده ساكنين از اتومبيل شخصي بيشتر مي‌شود. اين امر نه تنها موجب افزايش مصرف سوخت مي شود، ‌بلكه توليد گازهاي گلخانه اي، ‌آلودگي صوتي و تراكم ترافيكي را به دنبال دارد. تحقيق حاضر به دنبال تبيين نقش عوامل موثر در كاهش مصرف سوخت خانوارها در بخش حمل و نقل است. براي اين امر، تيوري‌هاي مطرح در زمينه فرم شهري، از جمله شهر فشرده، توسعه نوسنتي و توسعه حمل و نقل عمومي گرا و مطالعات صورت گرفته در ساير كشورها مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته‌اند. يافته‌هاي تحقيق بيانگر آن است كه علاوه بر متغيرهاي كالبدي و فرم شهري، ويژگي‌هاي اقتصادي- اجتماعي خانوارها نيز در ميزان استفاده از اتومبيل و مصرف سوخت موثر است. نتيجه اين تحقيق در قالب يك مدل مفهومي پيشنهادي ، كه نشان‌دهنده نقش عوامل موثر فرم شهري و اقتصادي- اجتماعي بر مصرف سوخت در بخش حمل و نقل مي‌باشد ارايه شده است. اين مدل مفهومي مي‌تواند بستر و زمينهاي براي پژوهش‌هاي آتي و آزمون‌هاي تجربي در زمينه مصرف سوخت در مناطق كلانشهري كشور باشد.

Reducing consumption of fossil fuel, is a key effort to promote sustainable development. Transportation sector is one of the most important parts of fuel consumers. Urban form is one of the most important and effective factors in fuel consumption in transportation sector. Urban form includes some criterions such as density, mix land use and internal development of city. In order to reduce fuel consumption in transportation sector, urban form should be changed. This issue is more necessary due to increasing urban population and urban sprawl. Resident’s use of private car increases with distance from city center and lack of proper public transport system. This not only causes increasing of the fuel consumption, but also it increases emission of greenhouse gases, noise pollution and traffic congestion. The present study has followed explanation of relationship between urban form and energy consumption in transportation sector. For this purpose, the theory of urban form, including compact city, transit-oriented development and Neo-traditional development and studies in other countries are surveyed and analyzed. Research findings indicate that socio-economic characteristics and physical variables and urban form are affected the usage of private car and fuel consumption in transportation sector. This study which is based on the findings of survey and analysis, seeks to develop a general conceptual framework for understanding the effective factors in Households Fuel Consumption in Transportation Sector.