تغييرات رشد و اندازه سلول هاي كالوس Salsola arbuscula تحت تنش شوري

Changes of growth and cell size of Salsola arbuscula callus under salt stress

شوري يك تنش محيطي است كه مانع اصلي بازدهي محصولات كشاورزي در جهان است. Salsola arbuscula يك گياه هالوفيت و مقاوم به شوري مي‎باشد. لذا اين تحقيق با هدف بررسي مكانيسم مقاومت به شوري با مطالعه تغييرات رشد و بررسي ميكروسكوپي كالوس‏ها انجام گرفت. بدين منظور ابتدا بذر گياه در محيط كشت MS كشت گرديد و پس از 2 ماه از جداكشت ريشه در محيط كشت MS حاوي تركيبات هورموني (1mgL-1) Kin و 2,4-D (1mgL-1) كالوس تهيه شد. پس از دو مرحله واكشت كالوس ها و تكثير آنها كالوس‏ها به محيط كشت قبلي همراه با غلظت‌هاي مختلف نمك (0، 100، 200، 300 و400 ميلي‎مولار) منتقل و پس از يك ماه نگهداري‎ در شرايط اين ويترو، وزن‌تر و خشك، ميزان آب نسبي كالوس، ميزان رشد نسبي كالوس، شاخص حساسيت و ابعاد سلول ها اندازه‎گيري شدند. نتايج نشان داد با افزايش غلظت NaCl رنگ كالوس‎ها تغيير كرده و نكروزه شدن آنها بيشتر و سريع‌تر رخ داد. همچنين با افزايش غلظت NaCl وزن‌تر و خشك، ميزان آب كالوس، ميزان رشد نسبي و شاخص حساسيت كاهش يافت و ميزان كاهش در وزن‌تر بيشتر از وزن خشك بود. كاهش طول، عرض و مساحت سلول‎ها نيز با افزايش تنش مشاهده گرديد. تاثير تنش شوري بر كاهش طول سلول‎ها نسبت به عرض سلول ها بيشتر بود. در مجموع كالوس با كاهش رشد و اندازه سلول ها توانسته است در برابر شوري مقاومت كند.

Salinity is an environmental stress and is the main limiting factor in the efficiency of agriculture products in the world. Salsola arbuscula is a halophyte plant and resistant to high salinity, therefore, this investigation was aimed to study the tolerance mechanisms to salt stress with the changes in growth parameters and microscopic study of callus. To achieve our purpose, firstly, seeds were cultured in the MS medium and after 2months; callus was produced from root explants in the different media. Calli were then transferred to the previous culture medium with different concentrations of NaCl salt (0, 100, 200, 300, 400 mM) and after one month, fresh and dry weight, relative growth rate (RGR), relative water content (RWC), sensitivity index (SI) and cell dimensions were measured. Results showed that the best medium to induce callus production were medium of MS with 2,4D (1mg/L) + Kin(1mg/L). With increasing of NaCl concentration, callus color changed and necrosis occurred higher and faster. Also with increasing NaCl concentration fresh and dry weight, relative growth rate, relative water content and sensitivity index were decreased and fresh weight decreased more than dry weight. length, width, and area of the cells decreased as the stress was increased. Salt effect on cells length was higher than width by decreasing of the size and the growth of the cells. Key word: Cell dimensions, Salt stress, Salsola arbuscula, Sensitivity index