مطالعه تغييرات توليد و مصرف علوفه گونه Stipa hohenackeriana Trin. & Rupr. در مراتع كردان البرز

Investigating the changes in the prodcution and consumption of Stipa Hohenackeriana Trin. and Rupr. in Kordan rangelands of Alborz

گونه Stipa hohenackeriana Trin. & Rupr. يكي از گياهان علوفه‌اي مناسب براي تامين علوفه مورد نياز دام‌هاي مرتعي و حفاظت خاك در بسياري از مراتع كشور از جمله مراتع منطقه كردان است. به منظور بررسي خصوصيات توليدي و ميزان مصرف علوفه گياهStipa hohenackeriana Trin. & Rupr. در مراحل مختلف فنولوژي توسط دام، اين مطالعه به مدت چهار سال در مراتع كردان البرز انجام شد. بدين منظور با شروع فصل چرا و ورود دام به مرتع، ميزان علوفه باقي‌مانده از چراي دام، تا زمان خروج دام از مرتع با فواصل يك ماهه برداشت شد و از تفاضل آن از توليد در داخل قطعه محصور، ميزان مصرف از گونه تعيين ‌شد. سرانجام به منظور تاثير سال‌هاي مورد مطالعه و ماه‌هاي برداشت بر توليد و مصرف گونه تحت بررسي در منطقه مورد مطالعه، اعداد و ارقام حاصل مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. به‌طوركلي نتايج نشان مي‌دهد كه سال چهارم بيشترين مقدار و سال اول كمترين مقدار توليد توليد گونه Stipa hohenackeriana را به خود اختصاص داده است. سال (1386) داراي كمترين ميزان مصرف و سال (1388) نيز داراي بيشترين ميزان مصرف بوده است. همچنين دوره رشد و توليد علوفه گونه Stipa hohenackeriana Trin. & Rupr. در فصل بهار است كه در ارديبهشت ماه به حداكثر مقدار خود رسيده و بعد از آن به سمت تير ماه روند نزولي طي مي‌كند. علوفه حاصل از اين گونه در ارديبهشت ماه به‌شدت مورد چراي دام منطقه قرار گرفته است. هر چه به سمت تيرماه پيش مي‌رويم از مصرف اين گياه توسط دام كاسته مي‌شود. به‌نظر مي‌رسد كه با كامل شدن مراحل رشد، اين گونه حالت خشبي پيدا كرده و دام تمايل كمتر به چراي آن دارد. در نتيجه مقدار مصرف آن توسط دام كاهش مي‌يابد.

Stipa hohenackeriana Trin. and Rupr. is one of the proper forage plants for supplying the required forage for animals and soil conservation in different rangelands, particularly those in Kordan region. The present study was carried out in Kordan rangelands of Alborz, during five years, in an attempt to analyze the productive features as well as the consumption rate of the forage of Stipa hohenackeriana Trin. and Rupr. Accordingly, during the grazing season and as soon as the livestock entered the rangelands, the amount of the forage remained from livestock graze was harvested at one-month intervals until the livestock left the rangelands. The consumption rate was determined by subtracting the harvested forage from the grazed rangelands and those obtained from the fenced plot. Afterwards, for investigating the effect of the harvest years and month on the production and consumption of the species under analysis in the study area, the obtained amounts were analyzed. Generally speaking, the results indicated that the highest and the least amounts of Stipa hohenackeriana were produced in the fourth and the first years, respectively. A similar result was obtained regarding the consumption rate. In addition, it was found that Stipa hohenackeriana’s growth and forage production periods were in spring. The growth and production rates of this plant were maximal in April and gradually decreased toward July. The forage of this plant was extensively grazed by livestock during May. It appears that by the completion of the stages of growth, the plant turns woody and this reduces the tendency of livestock for eating it. As a result, less amount is consumed by livestock.