اثر قطع آبياري در مراحل مختلف رشد و مقادير نيتروژن مصرفي بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمي

The effect of irrigation disruption in different stages of growth and the consumed nitrogen on seed yield and yield components of Hashemi Tarom rice (Oryza Sativa L.)

اين تحقيق به منظور مطالعه اثر تيمارهاي مختلف رطوبتي و مقادير نيتروژن بر عملكرد دانه برنج (Oryza sativ L.) رقم طارم هاشمي به صورت مزرعه ايي، در شهرستان نكا- استان مازندران در سال زراعي 1388 اجرا گرديد. آزمايش به صورت اسپيلت پلات نواري در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. تيمارهاي آبياري شامل {غرقاب دايمI1 (شاهد) و قطع آبياري در مراحل پنجه زني I2 (15 روز)، گلدهي I3(15 روز) و پر شدن دانه I4(15 روز)} به عنوان عامل اصلي و نيتروژن به عنوان عامل فرعي در مقادير150،100،50،0 كيلوگرم نيتروژن ماده موثر در هكتار از منبع كودي اوره استفاده شد. تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد كه اثر آبياري و كود نيتروژن بر عملكرد دانه، گلچه‌هاي بارور، گلچه‌هاي عقيم و پنجه هاي بارور معني دار شد. با انجام آزمون دانكن در سطح معني دار 5% مشخص شد كه استفاده از غرقاب دايم به همراه 150 كيلو گرم كود نيتروژنه ماده موثر بيشترين تاثير در افزايش عملكرد داشته و در گروه آماريa قرار گرفته است. همچنين در بررسي اثر متقابل آبياري و نيتروژن مشخص شد كليه صفات گلچه‌هاي بارور، گلچه‌هاي عقيم، طول خوشه و پنجه‌هاي بارور تفاوت معني داري را نشان دادند. نتايج نشان مي‌دهد، آبياري غرقابي هر چند در مناطقي كه از نظر آبياري كمبود دارند مشكل ساز است اما بيشترين عملكرد دانه را در بر دارد.

In an attempt to investigate the effect of different moisture treatments and nitrogen levels on the seed yield of Hashemi Tarom rice (Oryza sativ L.), a field experiment was carried out in 2009 in Neka, Mazandaran. The study was conducted in strip split slots with 4 replications following CRBD design. The main factor, i.e. the moisture treatments including waterlogging I1(control), irrigation disruption at tillering stages I2 (15 days), flowering stage I3 (15 days), and the seed filling stage I4 (15 days), and the peripheral factor, i.e. the four nitrogen levels (0, 50, 100 and 150 kg of nitrogen per hectare) in the form urea, were applied. The analysis of variance indicated that the irrigation and nitrogen fertilizer had a significant effect on the seed yield, fertile florets, floret sterility, and the number of fertile tillers. The results of the Duncan test (at P < 0.05) revealed that the waterlogging treatment along with the consumption of 150 kg of nitrogen resulted in the highest increase in the total yield and yield components; hence, were placed in group a. Furthermore, it was found that the interaction effect of irrigation and nitrogen levels was significantly different in all of the traits of the fertile florets, the sterile florets, the panicle length, and the fertile tillers. The results indicated that despite the high degree of water consumption, the waterlogging method appears to be the most efficient method for rice irrigation.