بررسي نقوش و خاستگاه آن ها در فرش هاي سرزمين هاي اسلامي موجود در نقاشي هاي عصر رنسانس و پس از آن

The Examination of Motifs and Their Origin in Islamic Carpets of Renaissance Painting and after That

نقاشي رنسانس، علاوه بر موضوعات و مضامين گوناگون، شامل اشكال و عناصر متعددي نيز مي شود كه در اين ميان، تصاوير فرش – به ويژه انواع اسلامي آن - از بخش هاي مهم وقابل توجه در تركيب بندي اين نقاشي ها است. هدف اين پژوهش بررسي جايگاه اين گونه فرش ها در آثار نقاشي غرب و مطالعه خاستگاه و منشا اوليه آن ها، در كنار بازشناسي ساير موارد مانند طرح ها و نقوش مورد استفاده است. در اين راستا، انتساب فرش هاي ياد شده در نقاشي ها به منطقه يا مناطقي خاص(به عنوان مثال آناتولي و يا ساير حوزه ها) و همچنين زمينه هاي پيدايش و ظهور اين قالي ها در آثار نقاشي، كه موضوع با اهميتي است، مورد بررسي قرار گرفته است. روش گردآوري اطلاعات با استفاده از منابع كتابخانه اي به شيوه اسنادي-تاريخي و تحليل محتوا بوده و نتايج پژوهش نشان مي دهد تعاملات شرق و غرب پس از دوران قرون وسطي، زمينه ظهور منسوجات اسلامي شرق در حوزه نقاشي غرب (به ويژه از دوره رنسانس به بعد) را فراهم نموده است. البته بايد توجه داشت با وجود اظهارنظر محققان غربي مبني بر انتساب خاستگاه (تصاوير) قالي هاي مورد اشاره به بخش آسياي صغير(ترك)، مي توان اين دامنه محدود را حتي وسيع تر از اين درنظر گرفت. آن چنان كه مي شود اين طرح ها و نقوش را علاوه بر قالي هاي ترك به جا مانده از سده هاي گذشته، در ساير نواحي(مانند اران و قفقاز) هم مشاهده كرد كه در اين ميان، نمونه هاي مشابه در مصر دوره مملوك، شمال آفريقا و اسپانيا و حتي تاثيرات و پشتوانه هاي ايراني(سلجوقيان) را نيز بايد مورد توجه قرارداد.

Renaissance painting includes a number of factors such as different sections and elements besides various subjects and themes. In this regard pictures of carpets, especially the oriental and Islamic ones, are an important and interesting part of the compositions in these artworks (paintings). The present article has tried to determine the origin and the position of these carpets in paintings and also examine other features like motifs and designs. The theory of attributing the mentioned carpets to a particular region (such as Anatolia or other areas) has been taken into consideration and the backgrounds of the emergence of such handicrafts have been regarded too. The research method in here is based on documental analysis and the obtained results reveal that the interaction between West and East after medieval ages has led to the emergence of oriental and Islamic textiles in painting (especially after renaissance). By the way it should be noticed that despite western scholars’ opinion on the attribution of the mentioned carpet motifs to Asia Minor, we can take a larger area into consideration. For it is possible to observe such designs and motifs in other districts (Caucasus and Aran) besides Turkey. We should also regard similar cases in Mamluk Egypt, North Africa, Spain and even Seljuk Iran.