ورود سيب زميني به ايران تحولي اساسي در كشاورزي سنتي دوره قاجاريه

Agriculture of Qajar Era Entry of Potato to Iran as a Major Transition in Traditional

پژوهش حاضر درصدد است تا به نقش سيب زميني پس از ورود آن از اروپا به ايران در دوره قاجاريه بپردازد. شاه و روشنفكران قاجاري از اولين كساني بودند كه به اهميت سيب‌زميني به عنوان غذايي مكمل و كامل پي‌‌بردند. آنها مي‌دانستند اين گياه در مواقع قحطي، غذاي بسيار مناسب به شمار مي‌‌رود كه مي‌توان با آن از مرگ و ميرهاي زيادي جلوگيري كرد. به همين دليل، دولت قاجاريه سعي كرد كشت آن را توسعه بخشد؛ ولي از آنجايي كه عامه مردم اطلاع دقيقي از نحوه كشت و مصرف اين گياه جديد نداشتند، دولتمردان قاجاري براي آگاهي دادن به مردم سعي كردند از طريق نوشتن مزاياي سيب زميني و نحوه كاشت، برداشت و مصرف آن، در روزنامه‌ها و كتاب‌ها، اطلاعاتي را در اختيار عموم مردم قرار دهند. دستاوردهاي پژوهش مشخص مي‌كند با حمايت ناصرالدين شاه از كاشت گياه سيب‌زميني و استقبال توده مردم از اين غذاي جديد، در عرض پنجاه سال، سيب‌زميني بعد از گندم، به عنوان مهم‌ترين منبع غذايي ايرانيان مورد استفاده قرار گرفت.

The aim of this research is to study the role of potato in Qajar era after its importation from Europe to Iran. Qajar king and intellectuals were the first who understand the importance of potato as a supplementary and perfect food. They knew that this plant is the most proper food during famine which can prevent deaths. Therefore, Qajar government tried to expand the cultivation of this plant. Since ordinary people knew nothing about the potato its cultivation and consumption, Qajar statesmen wrote articles in newspapers and books about the benefits of potato and its cultivation in order to inform the community. Research achievements indicate that with the king’s support and common peopleʹs intention towards this new food in 50 years, potato had become the most important food source of Iranians after wheat.