مقايسه ديدگاه دانشجويان محقق و غير محقق در مورد موانع انجام فعاليت‌هاي پژوهشي در دانشگاه علوم پزشكي اراك، و ارايه استراتژي‌هاي مناسب در مديريت تحقيقات دانشجويي

Comparing of Barriers to Research Activities among Students of Arak University of Medical Sciences, and Appropriate Strategies for Student Research Management

مقدمه: انجام تحقيقات علمي در علوم پزشكي، به عنوان يك ضرورت اوليه براي پيشرفت حرفه‌اي شناخته شده كه منجر به ارتقاي كار باليني مي‌شود. پژوهش حاضر نيز با هدف مقايسه ديدگاه دانشجويان محقق و غير محقق در مورد موانع انجام فعاليت‌هاي پژوهشي در دانشگاه علوم پزشكي اراك ، و ارايه استراتژي‌هاي مناسب در مديريت تحقيقات دانشجويي انجام شد. روش‌ها: در اين پژوهش تحليلي تطبيقي، در سال 1391 موانع پژوهشي از ديدگاه نمونه 325 نفره دانشجوي دانشگاه علوم پزشكي اراك كه به روش نمونه‌گيري طبقه‌اي براي دانشجويان غير محقق و سرشماري براي دانشجويان محقق انتخاب شدند بررسي شد. داده ها از طريق دو پرسشنامه محقق‌ساخته روا و پايا كه با طيف ليكرت 5 تايي طبقه‌بندي شده بود، در خصوص موانع فعاليت‌هاي پژوهشي در حيطه سازماني وحيطه فردي، جمع آوري شد. نمره اكتسابي اين موانع با موانع گزارش شده در 25 مقاله مشابه تطبيق داده شد و استراتژي‌هاي ارتقاي مديريت تحقيقات دانشجويي به روش دلفي مورد اجماع و تاييد قرار گرفت. داده‌ها از طريق آزمون‌هاي ANOVA و T-Test تحليل شد. نتايج: ميانگين نمره موانع پژوهشي از ديدگاه دانشجويان محقق در حيطه سازماني به ميزان 14/2±32/3 و ميانگين نمره وجود موانع از ديدگاه دانشجويان غيرمحقق در حيطه فردي به ميزان 98/1±68/3 و در حد زياد ارزيابي شد. بالاترين ميانگين نمره به موانع از ديدگاه دانشجويان به كمبود دستياران پژوهشي دوره ديده (3/1±35/4)، عدم استفاده از نتايج تحقيق در جامعه (9/0±25/4)، ضعف دانشجويان در آشنايي با كتابخانه ديجيتال (5/1±31/4) اختصاص يافت. ميانگين نمره دانشجويان غيرمحقق به موانع حيطه سازماني در دانشكده‌هاي مورد مطالعه تفاوت معناداري داشت (001/0p=). بين جنسيت و معدل دانشجويان با نمره موانع پژوهشي ارتباط معناداري مشاهده نگرديد (05/0p > ). در نهايت، استراتژي‌هاي ارتقاي مديريت تحقيقات دانشجويي در سه گروه ساختاري، فرآيندي و عملكردي ارايه گرديد. نتيجه‌گيري: اين پژوهش بر توجه به زيرساخت‌هاي لازم براي انجام تحقيق، بهره‌گيري از دستياران پژوهشي دوره ديده و تصويب واحد روش تحقيق در كوريكولوم آموزشي كليه دانشجويان گروه‌هاي علوم پزشكي به عنوان محور اصلي ارتقاي تحقيقات دانشجويي در سطح دانشگاه‌ها تاكيد مي‌نمايد.

Introduction: Scientific research in the medical sciences is known as a basic necessity for professional development which leads to clinical improvement. This study aims to compare the barriers to research activities among students of Arak University of Medical Sciences and provide proper strategies for student research management. Methods: This analytical comparative study was carried out in year 2012 on 325 students of Arak University of Medical Sciences. Non-researcer students were selected through stratified sampling while researcher students were selected by census. Data was collected using two researcher-made questionnaires classified using Likert scale that compared barriers existing in institutional and individual area. The scores given to these barriers were compared to those found by similar studies in 25 published articles. Strategies for improving student research management were validated using the Delphi technique. Validity and reliability of the questionnaires were confirmed and data was analyzed using ANOVA and t-test. Results: According to the viewpoints of researcher students, mean score for barriers in instutional area was (3.32±2.14) and according to non-researcher students, mean score for existence of barriers in individual area was (3.68±1.98) which is considered high . The highest barrier scores belonged to the lack of of trained research assistants (4.35±1.3), no application of research outcomes in the community (4.25±.9), and students’ unfamiliarity with digital library (4.31±1.5). The mean score of institutional barriers given by non-researcher students was significantly different among different schools (p=0.001). No significant correlation was observed between gender or students’ grand point averages with scores of research barriers (p > 0/05). Finally improvement strategies for students’ reasearch management in three fields of structure, process, and function were represented. Conclusion: This research emphasises on the required infrastructures for student researches, taking benefit of well-trained research assistants and encorporating research methodology course in curricula of all medical sciences disciplines as the main basis for student research activity improvement.