بررسي مقاومت به خشكي گونه اسكنبيل كرماني (Calligonum bungei) در شرايط طبيعي )مطالعه موردي مراتع جنوب منطقه حفاظت شده كالمند بهادران- استان يزد)

Drought resistance of Calligonum bungei under natural conditions (Case study: Kalmande-Bahadoran Protected Area, Yazd province)

خشكي به‌عنوان تاثير‌‌گذارترين عامل بر رشد و پراكنش گياهان از جايگاه ويژه‌اي در اكوسيستم‌هاي بياباني برخوردار است. در اين تحقيق مقدار پرولين، قند‌هاي محلول، پتانسيل آب گياه، محتوي نسبي آب، كلروفيل، سديم و پتاسيم در گونه اسكنبيل كرماني (Calligonum bungei) در شرايط طبيعي قبل و بعد از آبياري در مراتع جنوب منطقه حفاظت‌شده كالمند بهادران- استان يزد مقايسه شدند. آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي در شش تكرار انجام شد. نتايج اندازه گيري پتانسيل آب در گونه C. bungei نشان داد كه مقدار آن در مرحله قبل از آبياري به‌طور معني داري بيشتر (منفي تر) از مرحله بعد از آبياري بود به‌طوري‌كه از مقدار 3/19- در قبل از آبياري به 3/16- بار بعد از آبياري رسيد. مقدار پرولين نيز در مرحله قبل از آبياري با مقدار 78/2 ميلي گرم بر گرم وزن تر به‌طور معني داري بيشتر از مرحله بعد از آبياري بود. مقدار قند هاي محلول نيز روند مشابه پرولين داشت. بيشترين مقدار قند‌هاي محلول به مقدار 8/67 ميلي گرم بر گرم وزن خشك در مرحله قبل از آبياري مشاهده شد. تفاوت معني‌داري در مقدار كلروفيل و سديم و پتاسيم قبل و بعد از آبياري مشاهده نشد. مقدار پتاسيم به‌طور معني داري بيشتر از مقدار سديم بود، مقدار پتاسيم چهار برابر ميزان سديم در گياه مورد مطالعه اندازه گيري شد. تفاوت معني‌داري بين پايه هاي C. bungei در مقدار محتواي نسبي آب به‌دست نيامد و به‌طور متوسط اين مقدار برابر با 38 درصد بود. به‌طور كلي نتيجه‌گيري شد كه گونه C. bungei با حفظ پتانسيل منفي‌تر آب از طريق تجمع پرولين (همراه با تجمع قند هاي محلول و پتاسيم) و همچنين محتواي نسبي آب بالا مي‌تواند خود را با شرايط محيط هاي خشك سازگار كند.

Aridity is one of the most important factors that affect plant growth and distribution in desert ecosystems. In this study, proline, soluble sugar, water potential, RWC, chlorophyll, Na+ and K+ were measured in Calligonum bungei under control and irrigated conditions in southern rangelands of Kalmand Protected Area, Yazd province. The experiment was done with six replicates in a completely randomized design. Results showed that plant water potential was higher before irrigation compared to irrigated conditions (-19.3 and -16.3 before and after irrigation respectively). Proline content was also significantly higher before than after irrigation (2.78 mg/gfw in control). The same pattern was observed for soluble sugar, where the highest amount of soluble sugar (67.8 mg/gfw) was measured in control. The amounts of K+ was significantly higher than Na+. There was nosignificant differences in the amount of Na+ and K+ and chlorophyl before and after irrigation. No significant differences in relative water content of the individuals was found; in average, the relative water content of all individuals was about 38 %. It is concluded that this species adapted to its own habitat to adjust osmotic potential mainly via proline as well as K+ and sugar accumulation.