گفتمان ديپلماسي دفاعي در اسلام و مقايسه آن با ديپلماسي دفاعي ج.ا.ايران

با توجه به شرايط محيطي شهر مكه به‌عنوان خاستگاه حركت بزرگ پيامبر (ص) و مدينه به‌عنوان مركز دولت اسلامي، امنيت از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي حضرت رسول (ص) بوده است. ايشان به‌منظور تامين امنيت، از سازوكارهاي مختلفي بهره گرفت كه به‌نظر مي‌رسد برخي اقدام‌ها كه امروزه از آن با عنوان «ديپلماسي دفاعي» نام برده مي‌شود، از جمله اين سازوكارها بوده است. در اين نوشتار تلاش گرديده ديپلماسي دفاعي اسلامي (با تاكيد بر حكومت نبوي) تبيين گردد. ديپلماسي دفاعي اسلامي در دوران پيامبر (ص)، به‌منزله ابزاري براي نيل به مدينه فاضله، شامل اقدام‌هايي مانند عقد قراردادهاي دفاعي است كه رسول خدا (ص) براي تثبيت و تاثيرگذاري حكومت اسلامي، تامين امنيت حكومت و كاهش حداكثري چالش‌هاي محيطي، در قبال ديگر بازيگران به‌كار گرفته است. به‌منظور تبيين ديپلماسي دفاعي در اسلام، نگارنده ابتدا به تعريف ديپلماسي دفاعي و انطباق آن با شرايط صدر اسلام پرداخته و در ادامه به مبادي و منابع، اصول، ابزار، ماهيت و كاركردهاي ديپلماسي دفاعي اسلام اشاره شده و در بخش پاياني مقاله نيز به‌منظور كاربردي كردن اين نوشتار، مقايسه‌اي بين ديپلماسي دفاعي اسلامي و برنامه‌ها و عملكرد جمهوري اسلامي در عرصه ديپلماسي دفاعي انجام گرفته است.