چگونگي تعامل طبري، ابن‌كثير و ثعالبي با روايات تفسيري اهل‌بيت

Attitude of al-Tabari, Ibn Kathir, and Tha‘alibi towards Commentatorial Hadiths of Ahl al-Bayt

يكي از بسترهاي اختلاف ميان فريقين، روايات تفسيري است. اين روايات در فهم قرآن و احكام كارايي دارد و نوع تعامل مسلمانان با اين روايات، در شكل‌گيري باورهاي ايشان و استخراج احكام شرعي، تاثير بسزايي دارد. اين ميان تعامل اهل‌سنت با روايات اهل‌بيت اهميتي دوچندان دارد؛ چراكه سخن اهل‌بيت، نزد شيعه بس مهم است؛ به گونه‌اي كه هيچ‌ برخورد مغرضانه‌اي با سخنان ايشان را برنمي‌تابند و از سويي، اهل‌سنت نيز جايگاه والاي اهل‌بيت و شخصيت عظيم ايشان را مي‌ستايند و لذا انتظار مي‌رود در متون تفسيري خود به روايات ايشان، دست‌كم درحد روايات صحابه و تابعيان، توجه كنند. در اين پژوهش سه تفسير از مهم‌ترين تفاسير اهل‌سنت جستجو و آمار مربوط به روايت‌هاي هر يك از امامان شيعه در اين منابع به تفكيك، استخراج، و چگونگي تعامل اين سه مفسر با روايات اهل‌بيت، تحليل و ثابت شده است كه اين مفسران، در بهره‌برداري از روايات تفسيري اهل‌بيت، كارنامه درخشاني ندارند.

Among factors causing disagreement of Shiites and Sunnis is commentatorial hadiths. Such hadiths are of great significance in the process of understanding as well as commenting on the Quran–and even inferring juristic precepts. Hence, attitude of Muslims towards such hadiths play a significant role in the process of formation of their beliefs and inferring Islamic precepts. Attitude of Sunnis towards commentatorial hadiths of Ahl-al-Bayt is of greater importance; for on the one hand Ahl al-Bayt are religious leaders of Shiites whose words are treated by the latter as gracious, significant guidelines and on the other hand Sunnis admit high status of Ahl al-Bayt and praise their majestic personality–hence, being supposed to consider their words at least at the level of other Companions and disciples of Companions. In the present research three significant Sunni commentary books are surveyed, statistics of hadiths of each Imam of Ahl al-Bayt narrated in them is separately presented, attitude of those three Sunni Quranic commentators towards such hadiths is analyzed, and through consideration of such statistics it is proved that those commentators have not displayed good attitude towards commentatorial hadiths of Ahl-al-Bayt and have not taken them into consideration in the manner they were supposed to.