نقش تهذيب نفس دركسب معرفت از نگاه ملاصدرا

Role of Self-Purity in Acquiring Knowledge in Mulla Sadra’s View

ارتباط علم و اخلاق از مسايل مهمي است كه همواره در مباحث معرفت‌شناسي مطرح است. در همين راستا تاثير طهارت و تزكيه نفس بر كيفيت حصول معرفت از موضوعات جالب و بنيادين اين مسيله است. در اين نوشتار ابتدا پس از بررسي كلي ديدگاه فيلسوفان مسلمان درباره علم و چگونگي حصول ادراك، مشخص ميگردد كه حقيقت علم، امري وجودي و افاضه‌يي از عالم بالا بر قلب (نفس) انسان است. جستجو در آثار ملاصدرا نشان ميدهد كه حصول ادراك در سه مرحله حسي، خيالي و عقلي در اثر اتحاد با صور مثالي و عقل مجرد صورت ميگيرد و در اين راستا موانعي چون تعلق خاطر به امور مادي و خواهشهاي نفساني باعث عدم دريافت قابليت لازم جهت كسب معرفت حقيقي ميشود و در نهايت وجود طهارت و تزكيه نفس مهمترين عامل كسب يقين معرفي ميگردد.

The relationship between knowledge and ethics is one of the important issues that has always been discussed in epistemology. The effect of self-purity on the quality of knowledge acquisition is also one of the interesting and fundamental subjects in this regard. In this research, after a general study of the views of Muslim philosophers concerning knowledge and the quality of attaining perception, it becomes clear that the truth of knowledge is ontological in nature and is emanated from the world above to man’s heart (soul). A study of Mulla Sadra’s works reveals that perception is attained at three sense, imaginal, and rational stages through unity with imaginal forms and the immaterial intellect. In doing so, some obstacles such as the love of worldly affairs and soulish desires block the necessary potential for attaining true knowledge. Finally, the writer introduces the purification of the soul as the most important factor in attaining certainty.