تقسيمبندي جديد انواع باهمآيي واژگاني با در نظر گرفتن ويژگي هاي فرامتني در شكلگيري انواع باهمآيي

A New Classification of Types of Collocation Based on the Relevant Metacontextual Features

در مطالعات گوناگون زبانشناختي، اغلب تنها از يك نوع با هم‌آيي سخن به ميان آمده است و در تقسيم‌بندي ‌انواع باهم‌آيي، تنها به ويژگي‌هاي صوري و دستوري واژگان همنشين پرداخته‌شده است. در اين پژوهش براي نخستين بار، هشت معيار براي تعيين باهم‌آيي‌ها در زبان فارسي ارايه مي‌گردد كه از آن جمله مي‌توان به واژه محوري ، سرايت ويژگي و جدايي پذيري اشاره كرد. همچنين باهم‌آيي‌هاي زبان فارسي از منظرهاي متفاوت مانند: همجواري، تعداد و نوع واژگان، ويژگي‌هاي متني و فرامتني واژگان همنشين، در دسته‌هاي مختلفي از قبيل باهم‌آيي‌هاي بافاصله و بي‌فاصله، باهم‌آيي‌هاي ساده و چندگانه، باهم‌آيي‌هاي معنايي، بافتي و ...دسته‌بندي شده‌اند. با توجه به معيارهاي متعددي كه در اين مقاله معرفي شده است و نيز با توجه به حجم پيكره زباني به كار رفته با بيش از 200 هزار واژه، نتايج اين پژوهش مي‌تواند در بررسي‌هاي مختلف در باب باهم‌آيي‌هاي زبان فارسي و شيوه‌هاي مختلف همنشيني واژگان مورد استفاده قرار گيرد. همچنين از يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان در فرهنگ‌نگاري و آموزش باهم‌آيي‌هاي خاص زبان فارسي به زبان‌آموزان خارجي استفاده كرد.

In different linguistic studies, usually only one type of collocations has been investigated and in the classifications that have been introduced for different types of collocations, just formal and grammatical properties of the words within collocations have been mentioned. This study, for the first time, introduces eight criteria such as Pivot word, Feature percolation and separability for defining Persian collocations. Persian collocations are also classified from different points of view such as adjacency, number and type of words and textual and contextual properties of collocating words, in different classes of collocations such as adjacent and nonadjacent collocations, simple and complex collocations, semantic collocations, contextual collocations etc. Regarding different criteria introduced in this paper and considering the size of the linguistic corpus with more than 200 thousand words, the results of this study can be used in different studies on Persian collocations and different types of word combinations. It is also possible to use the achievements of this study in lexicography and teaching special Persian collocations to foreigners learning Persian.