عوامل موثر بر تفاوت رفتار باروري عشاير اسكان‌يافته و كوچ‌رو سميرم

Factors Effective in Changing of Reproductive Behaviors of Nomadic and Non-nomadic Tribes in the Semirom Province, Iran

مقدمه: از مهم‌ترين مقوله‌هاي علم جمعيت، مطالعه باروري است. باروري يكي از رويدادهاي طبيعي جمعيت و از عناصر مهم رشد جمعيت است. باروري در ظاهر نوعي رفتار بدون مداخله است ولي در عمل متاثر از ارزش‌ها و هنجارهاي اجتماعي است كه فرهنگ و اعتقادات سنتي افراد نقش مهمي در اين امر دارد. اين مطالعه با هدف مقايسه بين رفتار باروري عشاير كوچ‌رو و اسكان‌يافته در منطقه سميرم و يافتن عوامل موثر بر اين رفتار انجام گرديد. روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي و پيمايشي، 357 خانوار از عشاير شهرستان سميرم با نسبت 70 درصد عشاير كوچ‌رو و 30 درصد اسكان‌يافته به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده مورد بررسي قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوري، پرسش‌نامه‌اي شامل باورهاي سنتي، نگرش به فرزند، نگرش به تنظيم خانواده، مشاركت مردان در تنظيم خانواده، سن ازدواج و تحصيلات بود. داده‌هاي به دست آمده با كمك نرم‌افزار SPSS با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و آمار استنباطي توسط ضريب همبستگي Pearson، آزمون Independent t، 2? و تحليل رگرسيون پيش‌بيني باروري تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: باورهاي سنتي پاسخگويان در خصوص باروري عشاير اسكان‌يافته به طور معني‌داري بيشتر از عشاير كوچ‌رو است (0001/0 = P). نگرش نسبت به فرزند و تنظيم خانواده، ميزان مشاركت مردان در امر تنظيم خانواده، سن ازدواج دختران و سطح تحصيلات در عشاير اسكان‌يافته به طور معني‌داري بيشتر از عشاير كوچ‌رو است (0001/0 = P). سطح باروري عشاير اسكان‌يافته به طور معني‌داري كمتر از عشاير كوچ‌رو است (0001/0 = P). نتايج تحليل رگرسيون نشان داد كه فقط باورهاي سنتي عشاير در خصوص باروري پيش‌بيني كننده رفتار باروري آن‌ها مي‌باشد. نتيجه‌گيري: اسكان عشاير موجب كاهش باورهاي سنتي عشاير در خصوص باروري، تغيير نگرش آنان نسبت به فرزند، امر تنظيم خانواده، مشاركت بيشتر مردان در امر تنظيم خانواده، افزايش سطح تحصيلات، كاهش باروري و نيز افزايش سن ازدواج دختران عشاير شده است. افزايش تحصيلات عشاير نيز مي‌تواند منجر به كاهش باروري عشاير گردد.

Background: The study of reproductive behaviors is one of the important factors of population. It plays a pivotal role in the growth of population. Reproductive behaviors are influenced by the cultural values and traditional beliefs of individuals. The aim of the present study is to compare reproductive behaviors of nomadic and non-nomadic tribes in the Semirom province, and determine factors influencing this behavior. Methods: In this descriptive study, 357 families of nomads of Semirum city, 70% nomadic and 30% non-nomadic, are evaluated with simple random sampling. The data collection tool was a Questionnaire consisting of traditional beliefs, attitude toward children, attitude toward family planning, men’s participation in family planning, age of marriage, and education. Date were analyzed by SPSS version 12 using Pearson’s correlation, independent t-test, chi-squared test and regression analysis. P value of less than 0.05 is considered as significant level. Findings: The traditional beliefs of non-nomadic tribes were significantly higher than nomadic tribes (P = 0.0001). The attitude toward children and family planning, men’s participation in family planning, marriage age of girls, and education in non-nomads were significanty higher than nomadic tribes (P = 0.0001). Moreover, the reproductive rate of non-nomadic tribes was significantly lower than nomadic tribes (P = 0.0001). Regression analysis indicates that only the nomads’ traditional beliefs on reproduction can predict their reproductivebehaviors. Conclusion: The settlment of nomadshas caused a decrease in their traditional beliefs on reproductive behaviors changed their attitude toward children, family planning, caused the greater participation of men in family planning, and increased the level of education and age of marriage. Increase in the education of nomad can also cause a decrease in their reproductive rate.