بررسي وضعيت حمايت خانواده در بيماران مبتلا به ديابت نوع دو و عوامل مرتبط با آن

Effects of Family-Based Theory of Social Support on Perceived Support Levels in Type 2 Diabetic Patients

مقدمه: حمايت اجتماعي به عنوان يك عامل بسيار موثر براي كنار آمدن موفق و آسان با شرايط و موقعيت‌هاي تنش‌زا شناخته شده است. با توجه به اهميت مراقبت‌هاي درماني در منزل از بيماران ديابت نوع 2، عملكرد خانواده در كيفيت رفتارهاي سازگاري بيماران با مشكلات و پيامدها نقش اساسي دارد. بنابراين هدف اصلي پژوهش، تعيين وضعيت حمايت خانواده و برخي عوامل مرتبط با آن بود. روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مقطعي و شيوه نمونه‌گيري در اين پژوهش به صورت تصادفي ساده و مستمر بود. به اين ترتيب كه پژوهشگر زمان مراجعه را در روزهاي مختلف هفته به صورت تصادفي انتخاب كرده و در مرحله بعد در زمان حضور در مركز، نمونه‌گيري به روش آسان انجام شد. نمونه شامل 113 بيمار مراجعه كننده به مركز تحقيقات صديقه طاهره بود. براي تكميل پرسش‌نامه در روزهاي از پيش تعيين شده (به صورت تصادفي)، يك مصاحبه فردي با هر كدام از بيماران مراجعه كننده به مركز انجام شد. براي ارزيابي داده‌ها از روش‌هاي همبستگي Pearson و ANOVA با اندازه‌هاي تكراري استفاده شد. يافته‌ها: تعداد 106 نفر (81 زن و 25 مرد) از مجموع 113 بيمار وارد تحليل شدند. نتايج آزمون ANOVA، تفاوت معني‌داري بين حمايت خانواده و سطح وضعيت اقتصادي نشان داد (001/0 > P، 24/3 = F). آزمون تحليل واريانس با اندازه‌هاي تكراري، بين جنبه‌هاي حمايت خانواده درك شده از رفتارهاي خودمراقبتي بيماران تفاوت معني‌داري نشان داد (001/0 > P، 31/39 = F). نتايج تحليل نشان داد كه كمترين و بيشترين نمره گزارش شده از حمايت درك شده، به ترتيب مربوط به رفتار مصرف دارو و حمايت كلي بوده است. نتيجه‌گيري: حمايت خانواده درك شده بيماران نسبت به رفتار مصرف دارو و تبعيت از رژيم غذايي ضعيف بوده است. به دليل اهميت اين دو جنبه در برنامه درماني بيماران، ضروري است كه توانمندسازي خانواده در برنامه‌هاي آموزشي مرتبط مورد توجه قرار گيرد.

Background: Social support is as the most effective agent in successfully coping with stressful circumstances. Considering the importance of healthcare at home for the patients with type 2 diabetes, family practice is fundamental to the quality of patient adaptation to problems, and consequences of the disease. The main aim of this study was to evaluate the status of perceived family support and some related factors in patients with type 2 diabetes. Methods: A cross-sectional study was conducted. Random simple sampling method was used. The sample consisted of 113 patients who referred to the Sedigheh Tahereh Research Center. To complete the questionnaire in the days predetermined (randomly), a personal interview was conducted with each of the patients. To evaluate the data analysis of variance, Pearson correlation and repeated measures ANOVA were used. Findings: Of the 113 patients, 106 patients (81 women and 25 men) were entered into the analysis. The one-way ANOVA test showed there was a statistically significant difference in family support across economic levels (F = 3.24, P < 0.001). Analysis of variance with repeated measures, revealed significant differences between perceived family support aspects of patientsʹ self care behaviors (F = 39.31, P < 0.001). Results showed that the lowest and highest self-reported scores of perceived support, respectively, were related to drug treatment and general support. Conclusion: The present study showed that patients’ perceived family support in drug treatment and adherence to diet was poor. Because of the importance of these two aspects in the treatment plan for patients, it is essential that family empowerment programs be considered.