بررسي موانع درك شده و رفتار پرستاران بيمارستان‌هاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي لرستان در مورد گزارش خطاهاي دارويي

Assessment of Nurses’ Perceived Barriers and Behaviors to Reporting Medication Errors in Hospitals of Lorestan University of Medical Sciences, Iran

مقدمه: خطاهاي دارويي از شايع‌ترين خطاهاي پزشكي بوده و يكي از چالش‌هاي مهم تهديد كننده نظام سلامت محسوب مي‌شود. اين مطالعه با هدف، موانع درك شده گزارش خطاهاي دارويي و رفتار پرستاران در مورد خطاهاي دارويي در بيمارستان‌هاي آموزشي لرستان در سال 1390 انجام شد. روش‌ها: تعداد 403 پرستار به روش نمونه‌گيري آسان از بيمارستان‌هاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي لرستان در شهر خرم‌آباد انتخاب و پرسش‌نامه استاندارد اصلاح شده Gladstone در ايستگاه پرستاري توزيع و در انتهاي شيفت جمع‌آوري گرديد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS نسخه 16 و آزمون‌هاي آماري 2?، Independent t و ANOVA مورد تجزيه تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: 73 درصد (294 نفر) پرستاران از اين كه چه مواردي به عنوان خطاي دارويي محسوب مي‌شود، مطمين نبودند. 6/81 درصد (329 نفر) پرستاران گزارش دادند كه ترس از واكنش مدير پرستاري مانع اصلي گزارش‌دهي مي‌باشد و 2/38 درصد (154 نفر) پرستاران خطاي دارويي مرتكب شده را از ترس از دست دادن شغل گزارش نكرده بودند. در رتبه‌بندي علل خطاي دارويي، پرستاران بيشترين اهميت را به ناخوانا بودن دستور پزشك و كمترين رتبه را به آسيب‌ديدگي برچسب دارويي دادند. بين رتبه‌بندي علل خطا از ديدگاه پرستاران و متغيرهاي جنس و سابقه كاري، ارتباط معني‌داري مشاهده شد (05/0 = P). نتيجه‌گيري: برگزاري دوره‌هاي آموزشي جهت افزايش توان علمي و انگيزش پرستاران براي توجه به اصل سوددهي به بيمار و ايجاد سيستم مناسب گزارش‌دهي خطاي دارويي كه در آن پرستار فارغ از دغدغه‌هاي فكري و شغلي باشد، ضروري است.

Background: Medication errors are the most common medical errors and are one of the major challenges threatening the health system. This study aimed to determine nurses’ perceived barriers and behaviors to reporting medication errors in 2011. Methods: Using convenience sampling, a total of 403 nurses were selected from teaching hospitals in affiliated to Lorestan University of Medical Sciences (Khorramabad, Iran). Data was gathered via the modified Goldstone Questionnaire which was distributed at the nursing station and collected at the end of the shift. Data was analyzed using chi-square and t tests and analysis of variance in SPSS16. Findings: While 73% of the participants (n = 294) were not certain about the cases of medication error, 81.6% (n = 329) stated fear of the nursing managerʹs reaction as the main obstacle to reporting medication errors. Moreover, 38.2% of the nurses (n = 154) did not report their medication errors because they were afraid of losing their job. According to the subjects’ ranking, illegible prescriptions and damaged drug labels were the most and least important causes of committing medication errors, respectively. The nurses’ rankings of causes of error were significantly correlated with gender and work experience. Conclusion: Training courses to improve nurses’ knowledge and motivate them to act according to the patient’s benefit along with establishing a proper system of error reporting are essential.