پيشينه حجامت در ايران و نقش آن در سلامت انسان

Background of Phlebotomy (Cupping) in Iran and Its Role

چكيده امروزه در جهان پزشكي و با پيشرفت‌هاي فراواني كه در عرصه‌هاي گوناگون آن حاصل شده است، بسياري از بيماري‌هاي لاعلاج را درمان كرده‌اند و يا راه‌هاي پيشگيري از آن را يافته‌اند. از آن‌جا كه اساس اين پيشرفت‌ها بر بهره‌گيري از داروهاي شيميايي مبتني است، زيان‌هاي فراواني نيز به دنبال آن عارض مي‌شود و به همين جهت توجه به شيوه‌هاي سنتي و بهره‌گيري از ديدگاه‌هاي گذشتگان -كه ضامن سلامت مطمين‌تر انسان مي‌باشد- رواج يافته است. از جمله اين روش‌هاي سنتي، حجامت است كه در فرهنگ پزشكي ايران جايگاه ويژه‌اي دارد و هر چند مخالفان و موافقان اين شيوه در درستي يا نادرستي آن دلايل فراوان ارايه مي‌كنند، بررسي جايگاه آن در نظام سلامت انسان و به عنوان موضوعي كه در طول تاريخ پزشكي كشور ما اهميت فراواني داشته است، راهگشاي دستيابي به عرصه‌هاي تازه‌تري در استفاده از تجارب گذشتگان و در پي آن روشنگر پژوهش‌هاي تازه‌تري در تحقيقات نظام سلامت مي‌تواند باشد. نويسنده اين مقاله كوشش كرده است تا با بررسي منابع و مآخذي كه درباره حجامت و انواع و روش‌هاي آن مطلبي ارايه كرده‌اند، جايگاه و نقش اين روش كهن در پژوهش‌هاي امروزي و تاثيرات مختلف آن بر سلامت انسان را نشان دهد و با مرور آن ديدگاه‌ها، مجالي براي تامل و بررسي بيشتر ديدگاه‌هاي صاحب‌نظران تحقيقات نظام سلامت دراين باره فراهم كند.

Nowadays, improvements in the today’s medical world with many advances achieved in different areas caused many incurable diseases to be cured or prevented. Since many of these developments have been based on utilization of chemical drugs, a large amount of side effects inevitably occurs. Therefore, the traditional methods and past views and experiences that guarantee safer human health have increasingly spread. Among these traditional methods, phlebotomy (bloodletting) is one of which with a special place in Iranʹs medical culture. Opponents and proponents of this approach have provided plenty of reasons for its accuracy or inaccuracy. However, reviewing its place on the human health system and as an issue with an important place throughout the medical history of our country will address the newer areas of access to the use of past experiences and consequently will enlighten newer researches on health system. The author of this paper has tried to show the place and the role of this ancient approach in the new researches and its effects on human health by reviewing the sources and references about the types and methods of blood cupping. Furthermore, reviewing those viewpoints can provide more opportunities for reflecting and reviewing the expertsʹ viewpoints in this regard.