ابعاد استرس شغلي و ارتباط آن با اختلالات اسكلتي- عضلاني در پرستاران

Job Stress Dimensions and Their Relationship to Musculoskeletal Disorders in Nurses

مقدمه: اطلاعات ناچيزي در مورد ابعاد استرس شغلي و ارتباط آن با اختلالات اسكلتي- عضلاني Musculoskeletal disorders (MSDs) در پرستاران ايراني در دسترس است. اين پژوهش با هدف بررسي ابعاد استرس شغلي و ارتباط آن با شيوع علايم MSDs در پرستاران شاغل در بيمارستان‎هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شيراز انجام شد. روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي 385 نفر از پرستاران بيمارستان‎هاي دانشگاه علوم پزشكي شيراز شركت نمودند. اين افراد به روش نمونه‎گيري تصادفي سيستماتيك انتخاب شدند. نسخه‎ فارسي پرسش‌نامه محتواي شغلي و پرسش‌نامه Nordic براي جمع‎آوري داده‎ها استفاده شد. از آمار توصيفي و آزمون آماري Mann-Whitney U با استفاده از نرم‏افزار SPSS نسخه 5/11 براي تحليل داده‏ها استفاده شد. يافته‌ها: ميانگين (انحراف استاندارد) ابعاد آزادي تصميم‏گيري (50/6) 15/58، نيازهاي روان‌شناختي (14/5) 19/38، حمايت اجتماعي (67/3) 67/22، نيازهاي فيزيكي (58/2) 03/16 و عدم امنيت شغلي (85/3) 74/7 به دست آمد. بر اين اساس ابعاد آزادي تصميم‏گيري و حمايت اجتماعي در سطح پايين و ابعاد نيازهاي روان‌شناختي، نيازهاي فيزيكي و عدم امنيت شغلي در سطح بالا قرار داشتند. طي 12 ماه گذشته 9/89 درصد از پرستاران، علايم اين اختلالات را در يك يا چند ناحيه از دستگاه اسكلتي- عضلاني بدن خود تجربه كرده بودند كه در بين آن‌ها كمردرد شايع‏ترين ناراحتي گزارش شده بود (8/61 درصد). از ميان ابعاد استرس شغلي فقط زير مقياس بار فيزيكي ايزومتريك با شيوع كلي MSDs ارتباط آماري معني‌داري داشت. بعد نيازهاي روان‌شناختي و نيازهاي فيزيكي شغل با اختلالات ناحيه ستون فقرات، بعد نيازهاي فيزيكي شغل با اختلالات ناحيه اندام فوقاني و بعد آزادي تصميم‏گيري، نيازهاي روان‌شناختي و نيازهاي فيزيكي شغل با اختلالات ناحيه اندام تحتاني از لحاظ آماري ارتباط معني‌داري داشتند. نتيجه‌گيري: شيوع MSDs در پرستاران مورد مطالعه بالاست. در اغلب پرستاران مورد مطالعه سطح استرس شغلي بالا به دست آمد. بر اساس نتايج به دست آمده، هر گونه برنامه مداخله‏اي جهت پيشگيري از MSDs در پرستاران مي‏بايست به ترتيب بر كاهش نيازهاي فيزيكي، كاهش فشارهاي روان‌شناختي و افزايش آزادي تصميم‏گيري متمركز شود.

Background: There is little data available on job stress dimensions and their relationship to musculoskeletal disorders (MSDs) among Iranian nurses. The aims of this study were to investigate job stress dimensions and examine their relationship to MSDs among nurses of hospital affiliated to Shiraz University of Medical Sciences (SUMS). Methods: 385 randomly selected nurses of SUMS participated in this cross-sectional study. The Persian version of Job Content Questionnaire (P-JCQ), Nordic MSDs (NMQ), and demographic questionnaires were used for data collection. Using SPSS (version 11.5) software, descriptive statistics and Mann-Whitney test were applied for data analysis. Findings: The mean ± SD of decision latitude, psychological job demands, social support, physical job demands, and job insecurity were found to be 58.15 ± 6.50, 38.19 ± 5.14, 22.67 ± 3.67, 16.03 ± 2.58, and 7.74 ± 3.85, respectively. The results revealed that decision latitude and social support dimensions had low levels, but psychological and physical job demands, and job insecurity dimensions had high levels among the study subjects. The results of NMQ showed that 89.9% of the nurses had experienced some form of MSD during the previous 12 months. Lower back symptoms were found to be the most prevalent problem reported (61.8%). Physical isometric loads was the only sub-scale of job stress dimensions that had significant relationship with MSDs. Psychological and physical job demands were found to have a statistically significant relationship with trunk region symptoms. Physical job demands were associated with upper extremities symptoms. However, decision latitude, and psychological and physical job demands had a significant relationship with lower extremities problems. Conclusion: MSDs prevalence was high among the studied nurses. In the majority of cases, subjects were exposed to high levels of job stress. Based on the results, any interventional program for MSDs prevention should focus on reducing physical and psychological job demands, and increasing decision latitude among nurses.