ملاصدرا و ادراك كليات

Mulla Sadra and the Perception of the Universals

اين مقاله ثابت ميكند ملاصدرا با نفي تطابق ذهن و عين و نفي نظريه تجريد صور حسي و خيالي جهت حصول به صور معقول كلي، تبيين جديدي را پيرامون كلّيّت مفاهيم عقلي ارايه نموده و بر همين اساس فرايند جديدي را نيز براي نحوه ادراك كليات ارايه ميكند. از نظر ملاصدرا كليت يك مفهوم عقلي يعني آنكه اولاً، قابل صدق بر كثيرين باشد و ثانياً آنكه مشترك ميان اذهان متعدد انساني باشد و مباحث ناظر بر مثل و اتحاد ذهن با آنها تنها ابزاري هستند كه ميتوانند اين امكان را فراهم نمايند. پس دو عامل مهم و اساسي در ادراك كليات از نظر ملاصدرا مثل و عقل فعّال هستند و ذهن در اين ميان صرفاً نقشي انفعالي دارد. از اين رهگذر در اين مقاله جايگاه معرفتشناختي ايندو در ديدگاه ملاصدرا تبيين ميشود و فرايند ادراك كليات از نگاه وي نيز مشخص ميگردد.

This paper aims to demonstrate that, by negating the conformity between the subject and object and the theory of the disengagement of sensual and imaginal forms in order to attain the forms of universal intelligbles, Mulla Sadra has presented a new explanation for the universality of intellectual concepts and, accordingly, provided a new mechanism for the quality of perceiving the universals. In his view, universality is an intellectual concept; that is, it can firstly be applied to multiple things and, secondly, it must be shared by various human minds. The problems related to images and the mind’s unity with them are the only means that can provide this possibility. Thus, according to Mulla Sadra, the two basic and important factors in the perception of the universals are the images and the active intellect, and here the mind only plays a passive role. In this way, this paper explains the epistemological places of these two elements and introduces the process of the perception of the universals in Mulla Sadra’s view.