معرفي الگوي برآورد منابع مالي مورد نياز براي اهداف كلان بخش علوم، تحقيقات و فناوري از محل منابع عمومي

Developing a model for estimation of public investment in science, research and technology in Iran

علم و فناوري و به ويژه سرمايه انساني در توسعه پايدار كشورها نقش مهمي دارند و تحقق اين امر مستلزم توليد ستانده هاي علمي و فناوري براي دستيابي به اهداف علمي هر كشور و ثبات در تامين منابع مالي مورد نياز آن است. روند اعتبارات تخصيص يافته به بخش علم و فناوري كشور نشان مي-دهد كه سهم اعتبارات بخش مذكور از توليد ناخالص داخلي و بودجه عمومي دولت با نوسانات زياد همراه است. نظريه هاي جديد عقلانيت سرمايه گذاري دولت ابعاد جديد و وسيعي يافته است. در نظريه كفايت، اطمينان يافتن از توليد ستانده هاي علمي و سرمايه انساني مورد نياز براي نيل به توسعه پايدار و همه جانبه، اصل توجيهي و تعيين كننده براي برآورد منابع مورد نياز نظام علم و فناوري كشور است. با در نظر داشتن اين رويكرد، هدف اين پژوهش برآورد ميزان سرمايه گذاري مورد نياز در فعاليتهاي علوم، تحقيقات و فناوري به منظور كمك به تدوين الگوي كلان تخصيص منابع به بخش علوم، تحقيقات و فناوري و از نوع كاربردي توسعه اي بود. روش پژوهش تحليل آماري با استفاده از ساختار ورودي – خروجي براي طراحي الگوي مفهومي بود كه در آن منابع مالي تخصيص يافته طي يك فرايند چند وجهي غير قابل تصريح به ستانده هاي آموزشي پژوهشي تبديل مي شوند. منابع دولتي مورد نياز براي نيل به سطح مشخصي از ستانده ها با استفاده از روش شبكه عصبي برآورد شده اند. جامعه آماري كل دانشگاهها و مراكز تحقيقاتي وابسته (به استثناي دانشگاه آزاد و غير انتفاعي) بود. نتايج اجراي الگو با استفاده از داده هاي آماري موجود حاكي از آن است كه شبكه، تبادل بين فعاليتهاي آموزشي و تحقيقاتي با محدوديت منابع در نظام موجود و همچنين، وجود داشتن برخي از صرفه هاي مقياس در سطح خرد را به خوبي نشان مي دهد. لذا، الگوي معرفي شده اگر چه شايد به طور تمام وكمال پاسخگوي نياز مذكور نباشد، ولي تجربه به دست آمده مي تواند راهگشاي آينده باشد.

Science and technology, particularly human capital, have vital role in sustainable development of nations. Realization of this fact is a necessity for science and technology production to achieve science goals in any nation’s needed sustainable financial resources. Trends of credits allocated to Iran’s science and technology shows that the credit’s share of S & T from GDP is coupled with high instability. New rationality theories of government investments have developed new and widespread dimensions. In Adequate Theory, ensuring the needed output in science and human capitals to achieve sustainable and comprehensive development is a principal justification in resources needed for Iranian system of science and technology. Considering this approach, the purpose of this study was to estimate the needed level of investment in science, research and technology to assist the development of macro resource allocation in this section. The statistical data analysis was completed by input-output structure for designing a conceptual model. In this model, allocated financial resources turn into teaching and research outputs by a multifaceted process. Government resources needed to achieve certain level of output are estimated using neural network approach. The statistical research population was all universities and research centers, excluding Azad and non- profit universities. The results showed that the model considers the trade between education and research activities, and having some economies of scale in micro levels. Keywords: Financing, Higher Education, Government, R&D, Neural Network.