نيازهاي آموزشي پزشكان عمومي داوطلب در برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع

Educational Needs of General Practitioners Who Enrolled as Family Physicians in National Family Medicine Program and Referral System

مقدمه: پزشكان عمومي داوطلب در برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع بايد براي ارايه خدمات و مراقبت‌هاي لازم به جمعيت تحت پوشش خود آماده گردند. هدف مطالعه حاضر، تعيين و اولويت‌بندي نيازهاي آموزشي اين پزشكان در حيطه‌هاي وظايف ابلاغ شده به پزشك خانواده جهت طراحي برنامه‌هاي توانمند‌سازي آنان بود. روش‌ها: اين مطالعه توصيفي مقطعي در دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در سال 1391 انجام شد. در اين مطالعه 507 نفر از جامعه هدف به روش نمونه‌گيري طبقه‌اي شركت كرده و پرسشنامه را به روش خودايفا تكميل كردند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه اي محقق‌ساخته و خودايفا شامل 60 گويه ( با مقياس 1 تا 5) بود كه نظر پزشكان عمومي داوطلب در برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع را در مورد شدت نياز ايشان به آموزش در زمينه وظايف پزشكان در سه حيطه‌ي مصوب دستورالعمل برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهري (نسخه 02) ‌ مي پرسيد. تحليل اطلاعات با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي انجام پذيرفت. نتايج: بيش‌ترين ميانگين نمره نياز آموزشي اين پزشكان در زمينه اقدامات اوليه در اورژانس‌هاي تنفسي(01/1±93/3) ، انجام CPR و لوله‌گذاري تراشه(08/1±93/3)، مراقبت از بيماران مسموم(94/0±76/3)، اختلالات شايع روانپزشكي(92/0±79/3) و سامانه خدمات سلامت ايرانيان(92/0±77/3) بود. كم‌ترين ميانگين نمره نياز آموزشي مربوط به روش‌هاي پيشگيري از بارداري(09/1±99/2)، مهارت‌هاي ارتباطي با بيمار و در محيط كار(06/1±06/3)، اصول و مهارت‌هاي مشاوره تنظيم خانواده(04/1±16/3)، مراقبت از بيماري‌هاي قابل پيشگيري با واكسن(97/0±24/3) و نحوه آموزش سلامت(98/0±24/3) بود. نتيجه‌گيري: آموزش اقدامات اوليه و تدبير فوريت‌ها در برنامه‌هاي آموزش مداوم بايد توسط مسوولان برنامه‌هاي بازآموزي و برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع در اولويت قرار گيرد. تاكيد بر اهداف برنامه پزشك خانواده يعني مديريت و ارايه خدمات سلامت بايد هم‌زمان با طراحي و اجراي آموزش بسته‌هاي خدمتي سلامت نيز انجام شود.

Introduction: General practitioners who intend to work as “family physician” in Iranian National Family Physician Program should be ready to provide necessary care and services for the population under their coverage. The aim of this study was to survey and prioritize their educational needs required for the determined tasks in order to design proper educational programs. Methods: This cross-sectional descriptive survey was performed in Isfahan University of Medical Sciences in 2012. A stratified random sample of 507 general practitioners volunteering for “family physician” program was selected. A researcher-made questionnaire including 60 items (each item represented a physician’s task) asked their felt need to training (scored from 1-5, in three main task domains according to the legislated national guideline (02 edition). Data analysis was done using descriptive and inferential statistics. Results: The highest mean scores were in the fields of primary care in respiratory emergencies (3.93±1.01), performing CPR and intubation (3.93±1.08), poisoning care (3.76±0.94), common psychiatric disorders (3.79±0.92), and the portal for Iranian Health Care System (3.77±0.92). But, contraception methods (2.99±1.09), communication skills with patients and in work place (3.06±1.06), principles and skills of family planning and counseling (3.16±1.04), caring of vaccine-preventable diseases (3.24±0/97) and methods of health education (3.24±0.98) had the least mean scores, so could have the lowest learning priorities. Conclusion: Primary care and management of emergencies should be considered the priorities of continuous medical education (CME) for family physicians. The goals of “family physician” program such as management and providing health care services should be emphasized in designing and implementing health service packages as well.