مطالعه شاخص هاي جوانه زني بذر و رشد اوليه گياهچه‎هاي گلرنگ با وزن هزار دانه

Seed germination indices and initial growth of safflower seedlings with different thousand kernel weights under drought stress

بذرهايي كه بتوانند از تحمل به خشكي بالايي برخوردار باشند در استقرار يكنواخت بوته ها در مزرعه و افزايش عملكرد نقش قابل توجهي خواهند داشت. به منظور مطالعه شاخص هاي جوانه‎زني بذر و رشد اوليه گياه چه گلرنگ رقم سينا با وزن‎هاي هزار دانه مختلف (23، 83/23، 13/25 و 27/27 گرم) تحت شدت هاي مختلف تنش خشكي، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در آزمايشگاه فيزيولوژي دانشگاه زنجان انجام شد. سطوح مختلف تنش خشكي شامل صفر (شاهد)، 4- و 8- بار با كاربرد پلي اتيلن گليگول 6000 بدست آمد. با افزايش شدت تنش خشكي، درصد جوانه زني به طور معني داري كاهش يافت و از 8/81% در شاهد به 8/57% در تنش خشكي 8- بار رسيد. هم‎چنين، بذور با وزن هزار دانه بيشتر، درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني و ضريب سرعت جوانه زني بالاتري داشتند. تحت شرايط تنش، بذور با وزن هزار دانه 27/27 گرم ساقه چه و ريشه چه طويل تري نسبت به سايرين توليد نمودند. هم‎چنين، تحت شرايط تنش، بذور با وزن هزار دانه بالا شاخص بنيه، وزن خشك و وزن تر گياهچه بيشتري نسبت به ساير بذور داشتند. بنابراين، در اين بررسي بذور با وزن هزار دانه بيشتر، علاوه بر اين كه داراي شاخص هاي جوانه زني بالاتري بودند، نسبت به تنش خشكي نيز مقاومت خوبي نشان دادند. واژههاي كليدي: گلرنگ، استقرار گياهچه، تنش خشكي، پلي اتيلن گليگول.

Tolerant seeds to drought stress could play significant role in steady seedling establishment and subsequent yield increase. In order to study the germination and initial seedling growth indices of safflower (cv. Sina) seeds with different thousand kernel weights (TKW) of 23, 23.83, 25.13 and 27.27 g, under different drought stress intensities, an experiment was carried out as factorial based on a completely randomized design in Physiology Laboratory of Zanjan University. Drought stress levels comprising 0 (control), -4 and -8 bar were obtained using polyethylene glycol 6000. Increasing drought stress intensity significantly decreased germination percentage from 81.8% in control to 57.8% in -8 bar. Seeds with higher TKW were better in terms of germination percentage and germination coefficient rate. The seeds with 27.27 TKW produced longer radicle and plumule in drought stress condition. Besides, seeds with higher TKW showed higher vigor index and seedling dry and fresh matter. In conclusion, seeds with higher TKW showed higher germination indices and were more tolerant to drought stress. Keywords: polyethylene glycol, seedling establishment, Carthamus tinctorius, drought stress