تحليل سلسله مراتبي آسيب پذيري نسبي ساختار سازه اي و غيرسازه اي در مديريت بحران بلاياي طبيعي شهري (مورد نمونه بيمارستان هاي شهر اصفهان)

The Relative Vulnerability Analytical Hierarchy Process of Structural and Non-structural Construction in Urban Natural Disasters Crisis (Sample Case: Isfahanʹʹs Hospitals)

يكي از موضوعاتي كه بيشتر شهرهاي بزرگ جهان با آن دست به گريبان هستند، موضوع حوادث طبيعي است. با توجه به ماهيت غيرمترقبه بودن غالب حوادث طبيعي و لزوم اتخاذ سريع و صحيح تصميم‌ها و اجراي عمليات، مباني نظري و بنيادي، دانشي را تحت عنوان مديريت بحران به وجود آورده است. براي شناخت مديريت بحران شهر و آسيب پذيري مراكز مرتبط با بحران شهر در برابر بلاياي طبيعي، بررسي عامل هاي اصلي موثر در آسيب پذيري مديريت بحران شهري نياز است. يكي از عوامل موثر در آسيب پذيري مديريت بحران شهري، ساختار سازه اي و غيرسازه اي سازمان هاي مرتبط با مديريت بحران و از جمله بيمارستان هاي شهر است. مراكز بهداشتي و درماني، بويژه بيمارستان ها، از جمله اماكن مهمي هستند كه هنگام وقوع سوانح طبيعي در معرض خطرات و آسيب هاي جدي با ميزان مجروحين و تلفات بسيار قرار دارند، و به همين جهت بررسي پيرامون موضوع در اين مراكز داراي اهميت بيشتري است. هدف از اين مقاله، رتبه بندي بيمارستان-هاي مناطق شهر اصفهان از نظر ميزان آسيب پذيري ساخـتار سازه اي و غيرسازه اي و دستيابي به اولويت هاي ساختار سازه اي و غيرسازه اي بيمارستان هاي شهر به ترتيب اهميت آنها در افزايش آسيب پذيري از لحاظ شاخص هاي مورد بررسي است. روش پژوهش «توصيفي و تحليلي» است، كه از مدل هاي كمّي استفاده شده است. براي تحليل سلسله مراتبي در مديريت بحران بيمارستان هاي شهر اصفهان، 41 متغير در 9 عامل اصلي در 25 بيمارستان شهر با استفاده از تحليل سلسله مراتبي A.H.P مورد بررسي قرار گرفت. نتايج به دست آمده از تحليل سلسله مراتبي شاخص هاي مختلف نشان مي دهد كه عوامل نوع اسكلت، قدمت ساختمان و تعداد تخت بيمارستان به ترتيب با ميزان اهميت 65/22، 12/21 و 959/11 بايستي در اولويت توجه قرار گيرند، در واقع اين عوامل در صورت عدم توجه كافي در زمان ساخت و تجهيز، باعث افزايش آسيب پذيري در بيمارستان هاي شهر مي شوند. همچنين بيمارستان هاي مناطق 3 و1 به ترتيب بالاترين ميزان آسيب پذيري را در بين بيمارستان هاي شهر دارند. بنابراين وجود تفاوت در ميزان آسيب-پذيري بيمارستان ها در مناطق مختلف شهر اصفهان از نظر ساختار سازه اي و غيرسازه اي (فرض پژوهش) مورد تاييد مي باشد.

One of the issues involved the more world large cities is the issue of natural disasters. Regarding the nature of being unexpected most of the natural occurrences and the necessity of a quick and accurate decisions-making, operation and theoretical and basic concepts have generated a knowledge called “crisis management”. To identify the urban crisis management and vulnerability of the centers related to the crisis of a city against natural disasters, its need to study the main factors effective in urban crisis management vulnerability. One of the effective factors in urban crisis management vulnerability is the structural and non-structural construction of organization related to the crisis management including the hospitals of the city. Health care and remedial centers especially the hospitals are such as the important places encountered with serious hazards and damages with a high rate of injuries and losses during the occurrence of natural events and accidents. Therefore, studying this issue in these centers seems to be very important. The aim of this article is to rank the hospitals of Esfahan’s urban zones from the view of structural and non-structural construction and to achieve the structural and non-structural priorities of the city hospitals in order of their importance in increasing the vulnerability regarding to the studying indices. The survey method is “descriptive-analytic” in which the quantitative models have been applied. For a hierarchy analysis about the crisis management of Isfahanʹs hospitals, 41 variables at 9 basic factors in 25 hospitals were studied using the analytical hierarchy process (A. H. P). The results obtained from A.H.P. show different indices in which the factors of framework; type, building age and the number of beds with the importance rate of 11.959, 21.12 and 22.65 are in the first orders, respectively. In fact, these factors cause the increase of vulnerability in the hospitals of the city if no enough attention is paid to when constructing and equipping. Moreover, the hospital of zones 1 and 3 hare the highest rates of vulnerability among the hospital of the city. Hence, the presence of difference in the rate of hospitals vulnerability at different zones of Esfahan is validated from the viewpoint of the structural and non-structural construction (the survey hypothesis).