بررسي عوامل موثر بركارايي گندم كاران استان يزد

study of factors affecting on wheat producers efficiency in Yazd province

هدف از انجام اين تحقيق تعيين كارايي فني گندم‌كاران مهم‌ترين مناطق گندم كاري استان يزد با استفاده از سه روش تخمين تابع توليد مرزي شامل روش‌هاي حداقل مربعات اصلاح شده،‌ برنامه‌ريزي خطي و حداكثر درست‌نمايي و تعيين عوامل موثر در بهبود كارايي با استفاده از ضرايب توابع تخميني آنها مي‌باشد. داده‌هاي مورد نياز با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي دو مرحله‌اي در دو منطقه هرات و مروست شهرستان خاتم استان يزد، در سال زراعي 82-81 بدست آمده است. طبق نتايج، با توجه به مقادير كارايي فني امكان افزايش توليد وجود دارد به‌طوري‌كه متوسط پتانسيل افزايش توليد گندم سه روش بكار گرفته شده از طريق حذف اختلاف بين بهترين توليدكننده و ساير توليدكنندگان در منطقه هرات 40 درصد و در منطقه مروست 7/29 درصد مي‌باشد. هم‌چنين مقادير كارايي فني به مقدار زيادي به روش به كار گرفته شده بستگي دارد به‌طوري‌كه در روش حداكثر راست‌نمايي مقادير كارايي بيشترين و در روش حداقل مربعات اصلاح شده كمترين مي‌باشد. طبق روش حداكثر راست‌نمايي، ميانگين كارايي فني گندم‌كاران در مناطق هرات و مروست در حد بالا و به ترتيب 78 و 85 درصد برآورد گرديد. ديگر نتايج تحقيق نشان مي‌دهد تاثير متغيرهاي هزينه نيروي كار و سطح زير كشت مزرعه بر ميزان توليد گندم در هكتار معني‌دار نبوده و داراي اهميت كمتر مي‌باشد ولي متغيرهاي هزينه خريد نهاده‌هايي مانند بذر، سم، هزينه استفاده از ماشين‌آلات، تعداد دفعات آبياري و كود شيميايي مصرفي داراي اهميت بيشتري در توليد بوده‌اند.

In this study technical efficiency of wheat producers is measured by using three estimating methods of frontier production function, thereby social-economic factors affecting the technical inefficiency are determined. Required data were gathered through two stage cluster sampling method in two region of Yazd province (marvast and Herat) during the year 2002-2003. Based on the results of this research there is much discrepencies between technical efficiency of the best wheat producers with that of the others. Therefore, it is possible to increase production without any major change in technology and used resources, thus decreasing the discrepancy between the best and the other producers. The main social – economic factors affecting the Technical inefficiency of wheat producers have been educational level, participation in training and extension services programs , ownership of agricul‌tural machinery and the number of land units under the wheat cultivation.