دينداري مطلوب، مفهوم، گستره و ابعاد آن از منظر قرآن و سنت

The concept and dimensions of ideal religiosity according to the cur and traditions

قرآن و سنت، دو منبع جوشان و ماندگارترين مي باشند. در روزگار تحميل آرا بر مجموعه ي اديان الهي و در نتيجه رخداد نوعي از بدعت و تحريف، بهترين منبع براي دست يابي به حقيقت دين، و درك گستره و ابعاد آن، همين دو منبع لايزال مي باشند. دينداري و دين در نگاه قرآن و سنت، چيزي جز نسخه اي گويا و بازنمودي از وجود انسان نمي باشد. دينداري در نگاه آيات و روايات، تجلي تمامت دين، در جسم و روح انسان است. دين، چراغي فروزنده فراروي انسان است. بنابر اين در ابعاد و گستره هم، ناظر به تمامت وجود انسان است. يعني هر نياز و گرايش و كششي كه در وجود آدمي قرار دارد، دين، به سمت همان ها در تكاپو است و در همان ها مداخله مي كند، و لذا حوزه مداخلاتي دين، همه ي ابعاد وجودي آدمي است، كه مي توان از اين ابعاد، ياد نمود. گستره ي نظري و اعتقادي، بشر به حكم برخورداري از فطرت و عقل، نيازمند به مجموعه اي به هم وابسته و سيستم فكري است كه دين، در اين حوزه ي (نظري و اعتقادي) مداخله نموده و مبدا و معاد و مسايل مربوط به آن دو را به خوبي تبيين نموده، بنابر اين، دين، از يك جهان بيني جامع و سيستمي و همه سو نگر برخوردار است. از طرف ديگر، انسان به طور فطري به مفاهيم عالي اخلاقي گرايش دارد، كه بخشي از مداخلات دين، كه بسيار فعال است، همين بخش است. همچنين انسان، نياز به امور مادي و اقتصادي دارد، لذا بخش مهمي از تعاليم اسلامي، قلمرو اقتصادي آن است. سلامت اجتماعي بستگي دارد به تنظيم مناسبات حقوقـي، كه در اين بخش هم دين، به صورت جدي مداخله نموده حكومت، قدرت و اداره ي بهينه ي اجتماع، نياز جامعه به قلمروهاي اقتصادي را بيان مي نمايد، كه دين در اين قلمرو و گستره نيز به صورت جدي طرح و برنامه ارايه كرده است. فرهنگ، عامل تحول اجتماعي و ريشه ي همه ي اقدامات انسان است و اين قلمروي ديگري در حوزه ي دينداري است، همچنين گرايش هاي اجتماعي در اسلام، اصلي بنيادي محسوب مي گردد.

T he Qurʹan and traditions, especially at a time where religion is encroached by other views, have been two reliable sources for understating the truth of religion. According to these two sources, religion is there to provide for all manʹs material and spiritual needs, thus religion interferes in all manʹs dimensions of life. On the one hand, religion offers a systemic and comprehensive framework and on the other hand, man has tendencies towards supreme ethical concepts. Manʹs life also has an economic dimension. The health of the society depends on just economic relations between members of the society. That is why religion has a word to say in economic matters. The other dimensions of manʹs life are culture and society, two issues which religion has many words to say about.